Alaşehir’ in şehir coğrafyası


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Arzu Ceylan Altun

Danışman: RAMAZAN ÖZEY

Özet:

Alaşehir, Ege bölgesinin Ege bölümünde, Manisa iline bağlı olan bir ilçenin merkezidir. Ege Denizi kıyısından İç Anadolu'ya ve Göller yöresine ulaşan önemli yolların üzerinde bulunan Alaşehir, Bergama kıralı II. Attalos Philedelphos tarafından kurulmuştur. Kuzeybatı güneydoğu doğrultusunda uzanan tektonik bir depresyonun kenarında, Alaşehir Ovası'na hakim olan tepelerin yamacında kurulmuş olan şehir, zamanla surların dışında doğu, batı ve kuzeye doğru genişlemiştir. Bugün batıda Zeytin Deresi, doğuda ise Sarıkız Deresi'ne ulaşmıştır. Şehir, 1950'lilere kadar gelişimini genellikle surların içinde planlı bir şekilde sürdürmüştür. Ancak, askerlik şubesi, cezaevi, kaplıca ve tren istasyonu gibi bir kaç bina surların dışında bulunuyordu. Şehrin surların dışında gelişmesi 1970'lerde hızlanmış ve özellikle 1980'lerden sonra yüksek bir düzeye ulaşmıştır. Bunda, özellikle iç göçlerin önemli bir rolü olmuştur. Şehirde surların içinde planlı, surların dışında ise daha çok plansız ve gecekondu şeklinde gelişen bir yerleşme mevcuttur. Şehrin nüfusunda 18. yüzyıl ortalarından 20. yüzyıl ortalarına kadar önemli bir değişiklik olmamıştır. Ancak, 1950'lilerden sonra şehrin nüfus artış hızında büyük bir yükselme olmuş ve her 20 yılda bir şehrin nüfusu yaklaşık bir misli artmıştır. Nitekim, 1950'de 10719 olan şehir nüfusu 1970'de 20075'e ve 1990'da 36649'a ulaşmıştır. Bu nüfus artışının başlıca nedeni, İç Batı Anadolu bölümü, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinden olan göçlerdir. Bu göçler, yörede işgücüne olan ihtiyaç oranında devam edecektir. Alaşehir'in fonksiyon özelliklerinde tarımın ilk sırayı aldığı görülür. Özellikle bağcılık tarım içinde büyük bir paya sahiptir. 1965'lerde Alaşehir'in ekonomisine tarım faaliyetleri hakimdir ve halkın yaklaşık % 80-90 geçimini tarımla temin ediyordu. Bugün Alaşehir'de halkın yaklaşık % 25'i doğrudan ve % 40'ı da dolaylı olarak tarım faaliyetlerinin içinde yer aldığı söylenebilir. Öte yandan, tarımın ekonomik faaliyetler içindeki payı, 1965'den beri belirli bir azalma seyri içindedir. Ticari faaliyetler, şehrin diğer önemli bir fonksiyonudur. Alaşehir'in önemli yollar üzerinde bulunması, eskiden beri ticari fonksiyonun gelişmesinde önemli bir etkendir. Şehrin kayda değer diğer fonksiyonları idari, sağlık, sanayi ve eğitimle ilgilidir. Bu fonksiyonlar son yıllarda büyük bir gelişme göstermektedir. ABSTRACT The Ala?ehir city is one of the Manisa province's districts in the Aegean region and was established by Bergama king II. Attalos Philedelphos. It is on important routes that extend from Aegean sea sides to Göller section. The city is near the tectonic depression that extend direction of northwest-southwest and it is on the slopes of hills that faces Ala?ehir plain. But it has extend to east, west, and north parts in time and today it reaches Zeytin River in west and Sarykyz River in eastern. The Ala?ehir city extended in the city walls to 1950s as planned, but army office, prison, hot spring resort, and train station were out of this city walls. Besides extension of city gained speed in 1970s and continued after 1980. This is a result of inner migration. The planned settlements are seen in the city walls, out of order settlements, and squatter's houses are seen in outside of city walls. Population of Ala?ehir city is not changed from middle of 18th century to middle of 20th century as considerable. But after the 1950s, population has increased fast and it doubled every 20 years. In such away that population was 10719 in 1950s, 20075 in 1970, and 36649 in 1990. The main reason of this increasing is the migrations from Inner Western Anatolian subregion, Eastern and Southeastern Anatolian regions to Ala?ehir city. This migration will continue as depend on the needs of labour force. Agricultural activities are main economic activity in Ala?ehir and particularly viniculture is significant activity. In 1965s agricultural activities were common and 80-90 percent of population was provided their income from agriculture. Today, approximately 25 percents of people are directly, 40 percents of people indirectly are related to agricultural activities in the city. However the proportion of agriculture in economic activities has decreased from 1965s. Another significant economic function is commercial activities. To being on important routes is the most important factor for development of commercial activities for Ala?ehir. Administrative, health, industrial and educational activities are other functions which are being developed in time.