Ortaöğretimde cografya dersi konularının öğretiminde öğrencilerde coğrafya düşüncesinin gelişimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERYEM KOÇYİĞİT AYMAK

Danışman: Mehmet Ünlü

Özet:

Bu araştırma, ortaöğretim coğrafya dersi konularının öğretiminde öğrencilerde coğrafya düşüncesinin gelişim durumlarını öğrenmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada öğrencilerin coğrafi kavramlarla ilgili algıları, coğrafi olaylar ve kavramlar ile çevresindeki olay ve olgular arasındaki ilişki kurabilme durumları, coğrafyanın dilini anlama düzeyleri, hangi ortamlarda coğrafya öğrendikleri, coğrafya öğretiminin amaçlarından hangilerini benimsedikleri, coğrafya öğrenmelerini zorlaştıran etkenleri, coğrafya öğrenirken hangi tekniklerden yararlandıkları, coğrafya ders kitabı hakkındaki düşünceleri, coğrafi merak ve ilgileri ile bunların öğrencilerin kişisel özellikleri (cinsiyet, sınıf seviyesi) arasındaki ilişkisine bakılmıştır. Bu araştırma, Tokat il merkezinde yer alan resmi devlet okullarında okuyan 280 kişilik 9. ve 10. sınıf öğrenci grubuyla sınırlandırılmıştır. Amaca ve konuya uygun olarak nicel araştırma tekniklerinden anket, nitel araştırma tekniklerinden de gözlem kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS paket programıyla yapılmıştır. Frekans ve yüzde hesaplarının dışında, coğrafya düşüncesi ile cinsiyet ve sınıf değişkenleri arasındaki ilişkileri sınamak amacıyla KiKare (x2) testi yapılmıştır. Sonuçlar tablolar haline getirilerek yorumlanmıştır. Bulgular sonucunda öğrencilerin coğrafi düşünce düzeyleri, coğrafya öğrenme durumları tespit edilmiştir. Öğrencilerin anket sorularına verdikleri cevaplarda istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Farklılıkların 10. sınıf öğrencileri lehine görüldüğü tespit edilmiştir. Bu farklılık bilgi faktöründen kaynaklanmaktadır. Araştırmamızdan elde edilen başka bir sonuç ise, öğrencilerin coğrafyaya ve coğrafya derslerine katılımını sağlayacak yöntem, teknik ve etkinlikler ile materyal kullanımına elverişli bir ders olmasına rağmen materyallerin kullanılmamasıdır. Bu durumun sonucu öğrencilerin coğrafya derslerinden sıkılması, ezberlemeye yönelmesi ve dolayısıyla sık sık dersten kopmalarına neden olmasıdır. Öğrencilerin coğrafya konularını anlamasını güçleştiren başka bir etken de oldukça yoğun olan lise-1 müfredatının haftalık 2 saatlik sınırlı bir zamanda işlenmek zorunda kalınması ve ders kitaplarında kullanılan dilin öğrenci seviyesinin üzerinde olmasıdır. Bütün bu olumsuzluklar öğrencilerde gerçekleşmesi beklenen coğrafya düşüncesinin gelişimini engellemektedir. This research is carried out in order to observe the dvelopment of geographical thinking of students at geography course subjects teaching. The research includes the students perceptions related with geographical concepts, the state of being able make connections between geographical events and concepts and their own environmental events and concepts, the undestanding level of geography language by students, environment on which they the geography. Which aims of geographical teaching are used by them, the factors which hardens the learning of geography for them, techniques which they benefit from, their thoughts about geography book, relation between personal qualifications of students (sex, level) and their curiosity and interest. This research is limited to 9. and 10. grades students who are enrolled at goverment schools which are in Tokat city center. At the research, observation which is a qualitative research technique and questionnaire which is a quantitative technique are used. Analysis of data is made with SPSS packet program. Aport from frequency and precentages calculations Key square test (x2) is applied in order to examine the relations between geographical thought and sex and level variables. Results are interpreted as tables. As the result of findings, geographical thinking levels of students and geography learning situation are determined. There are statistically meaningful differences in students answers for questionnaire. It is determined that differences seem benefit for 10. grade students. This difference comes from knowledge factor. Another result of this study is that. There is no material using in spite of being a suitable course for using methods, techniques and activities in order to encourage students for joining lecture. Getting boned from geography lessons, tending to memorize and getting a way from lessons are results of this situation. The another factor which makes geography lessons difficult for understanding is to be have to teach the quite intensive high school 1. grade cirriculum in a limited time like 2 hours in a week and high language level of text boks. All of these negativenesses obsruct the developing of expected students geographical thinking.