İlkokul dördüncü sınıf fen bilimleri dersinde özdüzenlemeli öğrenme stratejileri kullanmanın öğrencilerin problem çözme becerileri, akademik kaygı, akademik özyeterlik, fen motivasyonu ve ders başarılarına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BÜŞRA CENGİZ

Danışman: Gönül Sakız

Özet:

Bu araştırmanın amacı, özdüzenlemeli öğrenme stratejileri kullanılarak işlenen ilkokul dördüncü sınıf Fen Bilimleri dersi Maddeyi Tanıyalım ünitesinin öğrencilerin problem çözme becerileri, akademik kaygı, akademik özyeterlik, fen motivasyonu ve akademik başarı üzerindeki etkilerini incelemektir. Ayrıca öğrencilerin özdüzenlemeli öğrenme stratejilerine yönelik duygu ve düşüncelerini belirlemek hedeflenmiştir. Çalışmada, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel deneme modeli ile yarı yapılandırılmış görüşme formlarının betimsel analizini içeren karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul İli Gaziosmanpaşa İlçesi’nde bir özel ilkokulda öğrenim gören dördüncü sınıf öğrencilerinden iki şube oluşturmaktadır. Çalışma grubunu oluşturan deney grubu 20 kişi, kontrol grubu ise 19 kişidir. Nicel verilerin toplanmasında Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen Kardaş, Anagün ve Yalçınoğlu (2014) tarafından ilkokul öğrencilerine ve Türkçe’ye uyarlanan Problem Çözme Becerileri Ölçeği; Kağıçı ve Kurbanoğlu (2013) tarafından geliştirilen Fen Bilimleri Dersine Yönelik Kaygı Ölçeği; Tatar, Yıldız, Akpınar ve Ergin (2009) tarafından geliştirilen Fen Bilimleri Dersi Özyeterlik Ölçeği; Tuan, Chin ve Shieh (2005) tarafından geliştirilmiş Türkçe’ye Yılmaz ve Çavaş (2007) tarafından uyarlanan Fen Öğrenimine Yönelik Motivasyon Ölçeği ve Üçüncü (2017) tarafından geliştirilen Maddeyi Tanıyalım ünitesi Akademik Başarı Testi kullanılmıştır. Ayrıca nitel verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nicel verilerin toplandığı test ve ölçeklerin analizi bir istatistik paket programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin analizinde normal dağılım sergileme düzeylerine bakılarak parametrik testlerden yararlanılmıştır. Grupların ön testleri arasında anlamlı bir farklılaşma olup olmadığını tespit etmek için bağımsız gruplar t-testinden yararlanılmıştır. Gruplararası ve gruplar içi ön test, son test ve kalıcılık testi analizlerinde 2x2 Split-plot ANOVA kullanılmıştır. Toplanan nitel veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şöyledir: (1) Deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin problem çözme becerilerine ilişkin ön, son ve kalıcılık testleri puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılaşma tespit edilememiştir; (2) deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin akademik kaygı düzeylerine ilişkin ön, son ve kalıcılık testleri puan ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir; (3) deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin akademik özyeterlik düzeylerine ilişkin ön, son ve kalıcılık testleri puan ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir; (4) deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin fen motivasyon düzeylerine ilişkin ön, son ve kalıcılık testleri puan ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir; (5) deney ve kontrol gruplarında yer alan öğrencilerin akademik başarı düzeylerine ilişkin ön, son ve kalıcılık testleri puan ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılaşma tespit edilmiştir; (6) deney grubu öğrencilerinin problem çözme becerileri, akademik kaygı, akademik özyeterlik, fen motivasyonu ve akademik başarı ön, son ve kalıcılık testi puan ortalamalarına bakıldığında cinsiyete ilişkin anlamlı bir farklılaşma tespit edilememiştir. Ayrıca bu araştırmada deney grubu öğrencilerinden elde edilen uygulama öncesi ve sonrasına ait nitel verilerde öğrencilerin başarısızlığa karşı duyduğu kaygının azaldığı, başarı ve başarısızlığın sebeplerini açıklamada kendilerine daha fazla sorumluluk yüklemeye başladığı ve öğrenme süreçlerinde kullandıkları stratejilerin farkına vardıkları ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçları ilgili literatür çerçevesinde tartışılarak araştırmacılara ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur. -------------------- The purpose of this study was to examine the effect of self-regulated learning strategies on fourth-grade elementary school students’ problem solving skills, academic anxiety, academic self efficacy, science motivation and academic achievement in the Introduction to Matter Unit in science lessons. In addition, it was aimed to determine the feelings and thoughts of students related to self-regulated learning strategies. In this study, a mixed design including a quasi-experimental pre- and post-test control group model and semi-structured interviews with descriptive analyses was used. In the 2017-2018 academic year, two groups of fourth grade students in a private school in Gaziosmanpaşa district of Istanbul were formed. The experimental group consisted of 20 students and the control group consisted of 19 students. In the quantitive data collection procedure, The Problem Solving Skills Scale developed by Heppner and Peterson (1982) and adapted to primary school students and Turkish by Kardaş, Anagün and Yalçınoğlu (2014); Anxiety Scale for Science Lessons developed by Kağıçı ve Kurbanoğlu (2013); Science Lessons Self-Efficacy Scale developed by Tatar, Yıldız, Akpınar and Ergin (2009); Science Learning Motivation Scale developed by Tuan, Chin ve Shieh (2005) and adapted to Turkish by Yılmaz and Çavaş (2007) and Introduction to Matter Unit Academic Achievement Test developed by Üçüncü (2017) were used. Also, the qualitative data was collected using a semi-structured interview form. The analyses of the quantitative data was performed using a statistical package program. The parametric tests were used in the data analysis based on the condition of the normal distribution of the data. The pre-test data of the two groups were analyzed using independent groups t-test to determine whether there was a significant difference between the pre-tests of the groups. Between and within group comparisons of the pre-, post-, and retention tests were analyzed using 2x2 Split-plot ANOVA. The qualitative data were analyzed using descriptive analysis technique. The results of the study were as follows: (1) No significant difference in the problem solving skills was found between the mean scores of the experimental and the control groups in terms of the pre-, post- and retention tests; (2) There was a significant difference in academic anxiety, between the pre-, post- and retention test scores of the students in the experimental and the control groups in favor of the experimental group; (3) There was a significant difference in academic self-efficiacy between the pre-, post- and retention test scores of the students in the experimental and the control groups in favor of the experimental group; (4) There was a significant difference in science motivation between the pre-, post- and retention test scores of the students in the experimental and the control groups in favor of the experimental group; (5) There was a significant difference in academic achivement between the pre-, post- and retention test scores of the students in the experimental and the control groups in favor of the experimental group; (6) No significant difference was found regarding gender when the problem solving skills, academic anxiety, academic self-efficacy, science motivation and academic achievement scores’ averages of the pre-, post- and retention tests were examined. Additionally, in this research, the qualitative data obtained from the experimental group students before and after the experiment showed that students' anxiety about failure was decreased. The students began taking more responsibility on explaining the reasons of their success and failure and they recognized the strategies they used in the learning process. The results were discussed in light of previous research and the suggestions were made for researchers and practitioners.