Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İbrahim Erdemir
Danışman: ALİ KIZILET
Özet:Araştırmamızda sedanter erkeklerin kortizol sirkadiyan ritminin egzersize tepkisi, kortizolun zirve değeri ve dip değerinde yapılan egzersizin, kortizol sirkadiyen ritim ve kan parametreleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla 10 sedanter erkek denek çalışmamıza dahil edilmiştir. Test öncesi deneklerin fizyolojik: vücut ağırlığı, boy, skinfold (göğüs, karın, uyluk, ön üst kol, arka üst kol, yan, sırt), beden kütle indeksi; performans: dikey sıçrama, Cooper, ve psikolojik testler uygulandı. Kortizol ölçümleri için I. hafta: 08:00 - 12:00 - 16:00 - 20:00 - 24:00 - 04:00 saatlerinde. II. hafta 1. gün: 08:00 (Egzersiz Öncesi-Sonrası) 09:00 - 12:00 - 16:00 - 20:00 - 24:00 - 04:00, 2. gün 08:00 - 12:00 - 16:00 - 20:00 - 24:00 - 04:00 saatlerinde. III. hafta 1. gün: 20:00 (Egzersiz Öncesi-Sonrası) 21:00 - 24:00 - 04:00 - 08:00 - 12:00 - 16:00, 2. gün 08:00 - 12:00 - 16:00 - 20:00 - 24:00 - 04:00 saatlerinde toplam 32 kan alımı gerçekleştirildi. Elde edilen tüm veriler SPSS programında analiz edildi. Parametrelerin kortizol sirkadiyan ritim ve kortizol düzeylerinin karşılaştırılması için iki yönlü varyans analizi ve tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, farkların belirlenmesi için ise Bonferroni testi uygulanmıştır. Parametreler arasında p<0,05 ve p<0,01 düzeyinde ilişkiler aranmıştır. Sonuç olarak, kortizolun gün içi dip ve zirve değerlerinde yapılan egzersiz, kortizol sirkadiyen ritminde değişikliğe yol açmıştır. Akşam yapılan egzersizdeki kortizol artışı, sabah yapılan egzersizdeki kortizol artışından çok fazladır. Fakat toparlanma düzeylerinin aynı olduğu bulunmuştur. Akşam yapılan egzersiz ile sabah yapılan egzersiz kan parametrelerinden lökosit, hemoglobin, hematokrit ve trombosit üzerindeki etkileri aynıdır. Anahtar kelimeler: sirkadiyen ritim, kortizol, egzersiz, lökosit, eritrosit, hematokrit, hemoglobin, trombosit. RESEARCH OF THE EFFECTS OF EXERCISE ON CIRCADIAN RHYTHMS OF CORTISOL AND BLOOD PARAMETERS IN SEDENTARY MEN SUMMARY The study is to research the effects of exercise on circadian rhythm of cortisol and the effects of exercise practiced at the lowest part of cortisol level and peak level of cortisol and blood parameters in sedentary men. For that reason, 10 sedentary male subjects were participated in this study. Before starting the research, physiological parameters: weight, height, skinfold, body mass index; performance parameters; jump test, cooper, and psychological tests were measured. The cortisol level, first week, blood was taken at 08:00-12:00-16:00-20:00-24:00-04:00 hours. Second week, in 1st day blood was taken at 08:00 (pre and post exercise) 09:00-12:00-16:00-20:00-24:00-04:00 hours, in 2nd day at 08:00-12:00-16:00-20:00-24:00-04:00 hours. Third week, in 1st day blood was taken at 20:00 (pre and post exercise) 21:00-24:00-04:00-08:00-12:00-16:00 hours, 2nd day at 20:00-24:00-04:00-08:00-12:00-16:00 hours. 32 blood samples were taken from each subject. All gathered data were analyzed by the SPSS. Two-way ANOVA, repeated measures of ANOVA and Post Hoc Multiple Comparisons for observation Bonferroni were used for statistical evaluation at significance level p<0.05 and p<0.01. As a result, the exercise practiced at the lowest part of cortisol and peak level of cortisol was changing the body cortisol circadian rhythm. Increasing the level of cortisol at the exercise practiced in evening is higher than the level of cortisol in the morning exercise. However the level of the recovery time was the same. The exercise practiced at the morning and at the evening were the same effect on the blood parameters; white blood cell, hemoglobin, hematokrit and trombosit. Keywords: circadian rhythm, cortisol, exercise, red blood cell, white blood cell, hematokrit, hemoglobin, trombosit.