Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Sermaye Piyasası ve Borsa Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLAY YAMAN
Danışman: Ayşe Sumer
Özet:Son çeyrek yüzyılda hızla globalleşen ekonomik düzen ve uluslararası entegrasyon süreci ile birlikte gelişmekte olan ülkeler arasındaki işbirlikleri ve sermaye hareketleri giderek artmıştır. Bu artışa paralel olarak menkul kıymetlere olan arz ve talepte aynı şekilde artmış ve bunların bir yansıması olarak sisteme adaptasyon süreci ve zamanı doğru kullanmak amacıyla teknik alt yapı ve ileri teknoloji kullanılması zorunluluğu doğmuştur. Sözkonusu hızlı artış ile sermaye piyasasında her geçen gün çok sayıda sermaye piyasası aracı üzerinde sayısız işlem yapılması menkul kıymetlerin saklanmasını giderek zorlaştırmış, basım ve istihdam giderlerini de arttırmıştır. Toplu saklama ve toplu senet yöntemi, yaygın olarak kullanılamamış ve beklenen ihtiyaçlara çözüm getirememiştir. Bu sebeplerle takas işlemlerinin dahi kayden yapılabileceğinin anlaşılması üzerine hisse senetlerinin fiziki varlıklarından tamamen vazgeçilerek kaydi sisteme adım atılmıştır. Kaydi sistem, sermaye piyasası araçlarının ve menkul kıymetlerin kaydileştirilmesi sürecini ifade etmekte olup aynı zamanda bu araçlara ilişkin hakların MKK tarafından bilgisayar ortamında, ihraççılar, aracı kuruluşlar ve hak sahipleri itibariyle tutulduğu sistem olarak tanımlanabilir. Kaydi sistemde, kâğıt basımının ortadan kalkması hisse senetlerinin fiziki özelliklerine bağlı riskler olan sahte hisse senedi basımı, çalınma, gibi olaylar ortadan kalkacak, basım ve istihdam giderleri azalacak, takas ve saklama sistemi daha güvenilir, kolay ve etkin hale gelecektir. Ayrıca daha düşük maliyetli ve daha hızlı bir hizmet sunularak kayıtların tek bir merkezde toplanması, güven ve şeffaflık ortamının oluşmasını sağlayacağından işlem hacmi de artacaktır. Özellikle 2007 yılı sonu itibariyle MKS’ de mevcut hesap sayısının 23 milyona ulaştığı göz önünde tutulduğunda kaydi sistemin, ekonomik düzen ve istikrar gereği olduğu sonucuna varılacaktır. ABSTRACT Together with the economical order that globalized in the last quarter of the century and with the international integration process, the cooperation and capital movements between the developing countries substantially increased. Parallel to this increase, the demand and supply for the securities also increased and, as a reflection of this, a process for adapting to the system and the requirement to use technical infrastructure and high technology so as to use the time right arose. The fact that, with the rapid increase in question, numerous transactions are carried out on a large number of capital market instruments in the capital market each passing day made the keeping of the securities harder and has increased the issuance and employment costs. Collective keeping and collective bond methods considered as a solution, could not be used as widespread and could not bring solutions to the expected needs. For such reasons, upon understanding that the exchange transactions can be made in transit, the physical existence of the stock bonds was completely abandoned and the dematerialized system was stepped into. The dematerialized system expresses the process of dematerialization of the capital market instruments and the securities and, at the same time, it can be defined as the system in which the rights regarding these instruments are kept at a digital medium by issuers, the mediator organizations and right owners. In the dematerialized system, with the abandonment of the paper publishing, risks related to the physical properties of the stock certificates, such as issuance of fake stock certificates and theft, shall be avoided, issuance and employment costs shall be reduced, and exchange and keeping system shall be more reliable, easier and more effective. Furthermore, since providing service with a lower cost and more rapid and collection of the records at a single center shall enable the formation of a trust an transparent environment, the transaction volume shall also increase.