Halk eğitim merkezlerinde milli eğitim bakanlığı ve sivil toplum kurumları tarafından verilen kurslara katılan eğitimcilerin sorun alanları, çözüm önerileri, geleceğe yönelik beklentileri ve iş doyumlarının araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İbrahim Serençelik

Danışman: OZANA URAL

Özet:

Bu araştırma, İstanbul İlindeki Halk Eğitim Merkezlerinde Yetişkin eğitimi veren Sivil Toplum Kuruluşlarında İlköğretim ve Liselerde görev yapan eğitimcilerin; yaşadıkları sorun alanları, yaşadıkları sorunlara yönelik çözüm önerileri ve mesleğe yönelik gelecek beklentilerinin benzerlik gösterip göstermediği ile iş tatminlerinin düzeyini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2003-2004 eğitim öğretim yılında İstanbul ilindeki Halk Eğitim Merkezleri arasından tesadüfi örneklem yoluyla seçilen sekiz Halk Eğitimi Merkezi, üç ilköğretim okulu, dört lise ve dört Sivil Toplum Kuruluşunda görevli 617 eğitimci oluşturmaktadır. Bu araştırmada tarafımızdan geliştirilen ve dört bölümden (Demografik bilgilere ait 13, Sorun alanları, Sorunlara Yönelik Çözüm Önerileri ve Geleceğe yönelik Mesleki Beklentilere ait 147 madde) oluşan bir anket formu ve Minnesota İş Tatmin Ölçeği ( MSQ) kullanılmıştır. Çalışmada, Sorun Alanları, Sorunlara Yönelik Çözüm Önerileri ve Geleceğe Yönelik Beklenti bulguları için frekans ve % değerleri alınmış, iş tatmin ölçeği bulguları için de “t” testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bazı sonuçlar şöyledir; Eğitimcilerin büyük bir çoğunluğu (%61) gelir düzeyini orta olarak algılamaktadır. Halk Eğitimi Merkezlerinde istihdam edilenlerin %50’si usta öğretici statüsündedir. Eğitimcilerin %68’i pedagojik formasyona sahiptir ve %34’ü her hangi bir hizmet içi eğitime katılmamıştır. İlköğretim ve liselerde görevli eğitimciler %70 oranında kendilerine asli görevlerinin dışında görev verilmesinden rahatsızlık duymaktadırlar. Çalışılan kurumun fiziki yapısından kaynaklanan sorunlar ilköğretim-liselerde, Sivil Toplum Kuruluşları ve Halk Eğitim Merkezlerine oranla daha fazla yaşanmaktadır. Her üç kurumda görevli öğretmenler maaşlarını öğretmenlik mesleğinin saygınlığına uymadığını belirtmişlerdir. Eğitim ve eğitim sistemi ile ilgili ilköğretim ve liselerde görevli eğitimciler da fazla sorun yaşamaktadır. Eğitimcilerin %43’ü karşılarına uygun bir fırsat çıkarsa şu anki mesleklerinin dışında bir iş yapmak istediklerini belirtmişlerdir. Bayan eğitimcilerin iş tatmin düzeyleri erkeklere göre daha yüksektir. Mesleğe yeni başlayan ve 51 yaşın üzerindeki eğitimcilerin iş tatminleri de daha yüksektir. Araştırmada statüsü usta eğitici olan eğitimcilerin iş tatmini ile düz lise mezunu olan eğitimcilerin iş tatminleri daha yüksek olarak bulunmuştur. Pedagojik formasyon almayan eğitimcilerin iş tatminleri pedagojik formasyon alanlara göre daha yüksektir. Örgün ve yaygın eğitim alanında görev yapan eğitimciler; yönetsel, mesleki, kurumsal, ücret, motivasyon iletişim alanlarında sorunlar yaşamaktadırlar. Eğitimcilerin yaşadıkları sorunlara, eğitimcilerin öneri ve istekleri dikkate alınarak çözüm aranmalıdır. Yaygın eğitim alanında istihdam edilen eğitimcilerin sosyal güvenceleri arttırılmalı ve hizmet içi eğitim yolu ile kendilerini geliştirmelerine olanak sağlanmalıdır. Ülkemizde Yetişkin Eğitimi Birlikleri ve Yetişkin Eğitimi Enstitüleri kurulmalı, bu kurumlar aracılığı ile örgün eğitim ile MEB tarafından verilen Yetişkin Eğitimi ve Sivil Toplum Kuruluşları tarafından verilen Yetişkin Eğitiminin planlanması ve koordinasyonu sağlanması uygun olacaktır. ABSRACT This study aims to research the educators who work at Public Education Centers, non-government organizations (NGOs) that represent adult education programs, primary and high schools in İstanbul under the perspective of researching probable similarities between their problem areas, their solutions for problems, future expectations about their jobs and level of their job satisfactions. 617 educator samples were chosen randomly among 8 Public Education Centers, 3 Primary Schools, 4 High Schools and 4 Non-Government Organizations in Istanbul. The study is done in 2003-2004 educational year. In the research, a questionnaire is developed by the researcher. The questionnaire has four different parts (13 questions about demographic characteristias of the samples, 147 questions about problem areas, solutions for problems, and future expectations about jobs). Besides, Minnesota Job Satisfaction Quantity (MSQ) that contains 20 questions was applied. The statistical processes in the study are frequency and percentage for problem areas, solutions for problems and future expectations. “t” test and variation analysis were used for job satisfaction datas. Here are some of the results of the research; most of the educators (%61) perceive their in-come levels as medium. Half of the educators (%50) who work at Public Education Centers are associate-teachers. %68 of educators have pedagogic formation and %34 of educators never attended to an in-service education program. A big deal of educators (%70) who work at primary and high school are uncomfortable with taking responsibilities out of their fundemental jobs. The problems of physical environment are higher in primary and high schools than in non-government organizations and public education centers. The educators who work three target institutions think salaries do not catch with the nobility of being a teacher. The problems of education and the system of education are higher in primary and high schools. %43 of the educators want to change their jobs and deal with some other professinalities under any kind of proper opportunities. The level of job satisfaction among women is higher than men. Besides, the level of job satisfaction is higher among new-beginners and 51 year-aged (and older) than the others. Furthermore; associate-teachers, high school graduated educators and educators without pedagogic formation have higher job satisfaction levels. Educators who work at informal and formal educational environment have problems with administry, professinality, institutionalization, salary, motivation and communication. The solutions must be taken in terms of the offers of teachers The educators who work at informal environment must be given more social rights and in-service education for their professionalities. Adult Education Associations and Adult Education Institutes must be established in Turkey and adult education studies of Ministry of Education and non-government organizations must be planned and coordinated.