İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme beceri düzeyleri ile öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini bilme ve tercih etme sıklıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU DEMİRBAŞ

Danışman: ZELİHA NURDAN BAYSAL

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme beceri düzeyleri ile öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini bilme ve tercih etme sıklıkları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda aşağıda yer verilen sorulara yanıt aranmıştır: 1. “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencileri için Yansıtıcı Düşünme Beceri Düzeyi Ölçeği”nin geçerlik ve güvenirliği ne düzeydedir? 2. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme becerileri ne düzeydedir ve cinsiyete, sınıf düzeylerine göre anlamlı olarak farklılaşmakta mıdır? 3. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini bilme ve tercih etme sıklıkları ne düzeydedir ve cinsiyete, okuttukları sınıf düzeyine, mesleki kıdeme, öğrenim durumuna, okuttukları sınıfın mevcuduna göre anlamlı olarak farklılaşmakta mıdır? 4. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme beceri düzeyleri ile öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini bilme ve tercih etme sıklıkları arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın evrenini 2011-2012 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli’nde devlet okullarında görev yapan 4. ve 5. sınıf öğretmenleri ile aynı okullarda öğrenim gören ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 2011-2012 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli’ndeki devlet okullarında görev yapan ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinden gelişigüzel örnekleme yoluyla seçilmiş 223 öğretmen ve aynı okulların 4. ve 5. sınıflarında öğrenim gören 960 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmenler için araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğretmenlerin Alternatif Ölçme-Değerlendirme Tekniklerini Bilme ve Tercih Etme Sıklıkları Anketi” öğrenciler için ise yine araştırmacı tarafından geliştirilen Cronbach Alfa katsayısı 0,87 olan “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencileri için Yansıtıcı Düşünme Beceri Düzeyi Ölçeği (YDD)” kullanılmıştır. Ölçek geliştirme ile ilgili elde edilen verilerin analizinde kapsam geçerliği indeksi hesaplanmış, faktör analizi yapılmış ve Cronbach Alfa değeri hesaplanmıştır. Öğretmen ve öğrenciler ile ilgili elde edilen verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi ,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmadan elde dilen bulgular şunlardır: 1. Yapılan geçerlik ve güvenirlik hesaplamalarına göre “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencileri için Yansıtıcı Düşünme Beceri Düzeyi Ölçeği (YDD)” geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır. 2. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme beceri düzeyleri yüksektir ve cinsiyete göre kız öğrenciler lehine anlamlı bir şekilde farklılaşmaktayken; sınıf düzeyine göre farklılaşmamaktadır. 3. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini bilme düzeyleri yüksek ve cinsiyete, mesleki kıdeme, öğrenim durumlarına göre farklılaşmamaktadır. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini tercih etme sıklıkları yüksek değildir ve cinsiyete, mesleki kıdeme, sınıf mevcuduna, okuttukları sınıf düzeyine göre farklılaşmamaktadır. 4. İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin yansıtıcı düşünme beceri düzeyleri öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini bilme ve tercih etme sıklıklarını yordamamaktadır. ABSTRACT The purpose of this research is to set forth the relationship between the reflective thinking skills of the 4th and the 5th grade students and their teachers' frequency of knowing and following the assessment and evaluation techniques. In accordance with this purpose, an answer was sought to the following questions: 1) In what level is the validity and the reliability of the Reflective Thinking Skills Level Scale for the 4th and the 5th grade Students? 2) In what level is the reflective thinking skills of the 4th and the 5th grade students and does it vary by the gender and the students' grade level meaningfully? 3) In what level is the frequency of knowing and opting the alternative assessment and evaluation techniques of the teachers of 4th and the 5th grade students and does it vary by the gender, students' grade, professional seniority, educational background and the class size? 4) Is there a meaningful relationship between the reflective thinking skills of the 4th and the 5th grade students and the frequency of knowing and opting the assessment and evaluation techniques of the teachers? The population planned in the relational survey model consists of the 4th and the 5th grade teachers working in public schools in Istanbul in 2011 -2012 school year and the 4th and the 5th grade students studying at the same schools. The sample of the survey consists of 223 teachers working in Istanbul public schools in 2011-2012 school year and chosen by means of the quota sampling and 960 students studying 4th and the 5th grade at the same schools. In the research, for the teachers "Frequency of Knowing and Opting the Alternative Assessment and Evaluation Techniques of the Teachers Questionnaire" developed by the researcher and for the students "Reflecting Thinking Skills Level Scale for the 4th and the 5th Grade (YDD)" whose cronbach alfa coefficient is 0,87 are used. In the analysis of the datas obtained about scale development, the scope validity index was calculated, factor analysis was carried out, cronbach alfa value was calculated. In the analysis of the datas obtained about the students and the teachers arithmetic avarage, standard deviation, independent sample t-test, one-way variance analysis (ANOVA) and regration analysis techniques were used. Meaningfulness level is considered as 0,5. The findings of the research are as follows: 1) According to the validity and relaibility calculations, " Reflective Thinking Skills Level Scale for the 4th and the 5th Grade Students (YDD)" is a reliable and valid instrument for surveying. 2) The reflecitve thinking skills levels of the 4th and the 5th grade students are high and go in the girls' favor meaningfully. It does not vary by grade level. 3) Knowing levels of alternative assessment and evaluation techniques of 4th and the 5th grade teachers are high and do not vary by gender, professional seniority and educational background. The opting the alternative assessment and evaluation techniques of the 4th and the 5th grade teachers are not high and do not vary by gender, professional seniority, class size and the grade level. 4) The reflective thinking skills levels of the 4th and the 5th grade students do not predict the knowing and opting frequences of the alternative assessment and evaluation techniques of their teachers.