Hatay yöresindeki çeşitli bitkilerden elde edilen doğal bileşiklerin oksidatif stres üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Talin Çimen

Danışman: AYŞE OGAN

Özet:

HATAY YÖRESİNDEKİ ÇEŞİTLİ BİTKİLERDEN ELDE EDİLEN DOĞAL BİLEŞİKLERİN OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİSİ Bu çalışmada, Hatay bölgesinden temin edilen biberiye (Rosmarinus officinalis L.), adaçayı (Salvia officinalis L.), zahter (Thymbra spicata L.), fesleğen (Ocimum basilicum L.), ökseotu (Viscum album L.) yaprakları ve sumak (Rhus coriaria L.) meyveleri ve yapraklarının antioksidan kapasiteleri incelenmiştir. Bitkiler kurutulduktan sonra oda sıcaklığındaki su, kaynamış su ve Hızlandırılmış Çözücü Ekstraktörü (ASE) yardımıyla metanol ile ekstreler hazırlanmıştır. Total antioksidan aktivite, Bakır(II) İyonu İndirgeme Antioksidan Kapasite (CUPRAC) ve Ferrik İndirgeme Antioksidan Kapasite (FRAP) tayin yöntemleri ile saptanmıştır. Toplam fenolik madde miktarı ise, Folin-Ciocalteu reaktifi kullanılarak tayin edilmiştir. Serbest radikal giderme aktivitesi tayini için kullanılan yöntemler şunlardır: DPPH (2,2-difenil-1-pikrilhidrazil) serbest radikalini giderme, süperoksit anyonunu giderme ve hidroksil radikalini giderme aktivitesi yöntemleri. Elde edilen sonuçlar standart antioksidanlarla karşılaştırılmıştır. CUPRAC yönteminden elde edilen sonuçlara göre, sumak yaprağının tüm ekstreleri en etkili ve en yüksek antioksidan aktiviteyi göstermiştir. Bitki ekstrelerinin total antioksidan aktiviteleri FRAP yöntemiyle de tayin edilmiştir ve CUPRAC yöntemiyle paralel sonuçlar elde edilmiştir. Bitki ekstrelerinin toplam fenolik içerikleri 0,5412-15,1473 μg GAE/mL arasında değişmektedir. En yüksek fenolik içerik sumak yaprağında bulunmuştur. DPPH serbest radikal ve süperoksit anyonunu giderme aktivitesinden elde edilen sonuçlara göre, çalışılan yedi bitki türü arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır; p< 0,01. Hidroksil radikalini giderme aktivitesinde ise, çalışılan yedi bitki türü arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır; p>0,05. Aktivite tayininden sonra en yüksek aktivite gösteren sumak yaprağı kolon kromatografisi ile fraksiyonlara ayrılmış ve antioksidan aktivite gösteren fraksiyon tespit edilmiştir. ABSTRACT EFFECT OF NATURAL COMPOUNDS FROM VARIOUS HERBS IN HATAY REGION ON OXIDATIVE STRESS In this study, antioxidant capacities have been determined in some herbs collected from Hatay Region, Turkey; rosemary (Rosmarinus officinalis L.), sage (Salvia officinalis L.), wild thyme (Thymbra spicata L.), basil (Ocimum basilicum L.), mistletoe (Viscum album L.) leaves and sumac (Rhus coriaria L.) fruits and leaves. The plants were dried first, then the extractions were prepared by room temperature water, boiled water and methanol by Accelerated Solvent Extractor (ASE). Total antioxidant activity was dertermined by Cupric Reducing Antioxidant Capacity (CUPRAC) assay and Ferric Reducing Antioxidant Power (FRAP) assay. Total phenolic content was determined by Folin-Ciocalteu reagent. The free radical scavenging activity was shown by the following methods: DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) free radical scavenging, superoxide anion scavenging and hydroxyl radical scavenging activity methods. The obtained results were compared by using standard antioxidants. According to results obtained from CUPRAC assay, the extracts of sumac leaves showed the most effective and the highest antioxidant activity. Total antioxidant activities of plant extracts also were assayed by FRAP assay. Results were in parallel with the results obtained from CUPRAC assay. The total phenolic content of herb extracts ranged between 0,5412 and 15,1473 μg GAE/mL. The highest phenolic contents were found in sumac leaves. According to results obtained from DPPH free radical and superoxide anion scavenging activity assay, among the seven plants istatistically significant difference was found; p< 0,01. In hydroxyl radical scavenging activity, among the seven plants istatistically significant difference was not found; p> 0,05. Sumac leaves which showed the highest activity, were fractioned over column chromatography and the fraction was determined which had shown antioxidant activity.