IX-XIII.yüzyıllarda Kırgızların siyasi, iktisadi ve sosyal tarihi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİNAR İMANOVA

Danışman: GÜLAY BEZER

Özet:

IX-XIII. yüzyıllar arası Kırgızların Siyasi, İktisai ve Sosyal Tarihiyle ilgili çalışılan bu tez ortaçağ Kırgız tarihine ilgi duyanlara bilimsel literatür doğrultusunda genel bir bilgiye ulaşabilmeleri için amaçlanmıştır. Özellikle Türkiye’deki okuyucuyu bu konuda daha da bilgilendirmek için bu konu ele alınmıştır. Yenisey Kırgızları kurduğu “Büyük Kırgız Hâkimiyeti” (840-X. yüzyıl başlangıcı) yaklaşık seksen senelik süreci kapsamıştır. Merkezî Asya’nın büyük bir kısmında eğemenlik kuran Kırgızlar, bölgedeki göçebe toplulukları hâkimiyetleri altına almışlar; siyasi, iktisadî, sosyal ve kültürel hayatta önemli gelişmeler kaydetmişlerdir. Kırgız Kağanlığı döneminin devlet teşkilatlanmasıyla ilgili şimdiye kadar derin ve geniş bir araştırma yapılmamıştır. Mevcut olan araştırmalarda bilindiği kadarıyla bu konu genel çerçeve içerisinde kalır. Çalışılan bu tezde bugüne kadar bilinen bilgiler değerlendirilip okuyucuya sunulmuştur. Anahtar kelimeler: Kırgız, Uygur, Yenisey, Tanrı Dağı, Kağan, Sefer, Karahıtay, Moğol, Unvan, Silah, Tamga, Yazı, Takvim, Kurgan. SUMMARY The objective of this dissertation pertaining to the political, economic and social life of the Kyrgyz between the IX-XIII. centuries, is to provide those who are interested in Middle Age Kyrgyz history with a general information based on scientific research. The topic was selected especially with the prospect of increasing the knowledge of Turkish readers about the subject matter. The “Great Kyrgyz Dominance” established by the Yenisei Kyrgyz (840-beginning of X. century) covers a period circa 80 years. The Kyrgyz who dominated a great part of Central Asia, asserted their rule over the regional nomadic communities and made a significant progress in political, economic, social and cultural life. Up to now there has not been a thorough and extensive research pertaining to the state organization of the Kyrgyz Khaganate period. The existing research is known to be only within a general framework. In this dissertation information acquired so far is evaluated and presented to the reader. Key words: Kyrgyz, Uyghur, Yenisei, Tian Shan, Khagan, Campaign, Khitan, Mongol, Title, Weapon, Tamga, Script, Kurgan.