Türkiye’de sanayileşme süreci ve sanayi politikalarının sınai yapıya etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hilal Kuvvetli Yavaş

Danışman: NURİ ALKAN SOYAK

Özet:

Bir modernleşme olgusu olarak sanayileşme ve ilgili politikalar ve kurumsallaşmalar patika bağımlılığı olgusundan bağımsız değildir. Ülkelerin sanayileşme serüveninin bütünlüklü bir şekilde ortaya konulması, yükselen küresel sınai ve teknolojik rekabet ve belirsizlik ortamında geleceği şekillendirecek politikaların belirlenmesi için sağlıklı bir düşünme ve tasarlama zemini oluşturmak adına kuşkusuz bir gerekliliktir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de, Cumhuriyet öncesinden başlayarak, sanayileşmenin temel bir toplumsal amaç haline geldiği Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren hangi sanayi strateji ve politikalarının uygulandığını ve uygulanan sanayi politikalarının imalat sanayiinde meydana getirdiği etkileri ortaya koymaktır. Bu bağlamda, sınai politika değerlendirmeleri, Türk imalat sanayi açısından kritik tarihsel olay ve dönemeçler, önemli sınai strateji ve politika değişiklikleri gözetilerek belirlenmiş dönemler çerçevesinde ve önemli ulusal belgelerin incelenmesine dayalı olarak yapılmıştır. İmalat sanayinin gelişimi, seçilmiş belirli parametreler çerçevesinde istatistiki veriler ve çalışmalar ışığında izlenmiştir. İmalat sanayinden ve imalat sanayi ile ilişkili çeşitli kesimlerden temsilcilerle yapılan görüşmelere dayalı olarak oluşturulmuş SWOT tablosunun ve ilgili stratejik senaryoları içeren SWOT analizine yer verilmiştir. -------------------- As a modernization phenomenon industrialization and related policies and enstitutionalisations are not free from path dependency phenomenon. Under an accelerating global industrial and technological competition and ambiguity, it is undoubtly a necessity to put forward the whole industrialization experience of a country for a healty consideration and design basis for determining the policies that will shape the future. The purpose of this study is to reveal the industrial strategies and policies implemented in Turkey and the impacts of these policies on Turkish manufacturing industry, from the foundation of the Republic of Turkey in which industrialization have become a fundamental purpose. In this respect, significant historical incidents and turning points, major strategical and political changes in terms of the Turkish manufacturing industry were taken into consideration for the industrial policy remarks. The industrial policy remarks were also based on fundamental national documents. The progress of the Turkish manufacturing industry is observed within the framework of some selected parameters in light of statistical datas and studies. A SWOT table based on interviews with the procurators from the Turkish manufacturing industry and other related organizations has been given in the SWOT analysis which also includes some related strategical scenarios.