Ahmet Rasim’in resimli ve haritalı Osmanlı Tarihi C. IV: metin tahlili- kelime indeksi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ergün Tanlak

Danışman: MUHAMMET GÜR

Özet:

Türk edebiyatında, kültür tarihi açısından önemli, özgün eserleri ve renkli üslûbu ile dikkat çeken Ahmet Râsim, birçok edebî türde eser vermiştir. Tezimizin konusunu oluşturan Resimli ve Haritalı Osmanlı Tarihi (C. IV) (İstanbul,1328-1329/1912), [752 s.] liseler için yazılmış bir eserdir., Bu eser II. Mahmut’la başlayıp, Abdülmecid ve Abdülaziz’le devam eden I. Meşrutiyete kadarki yenileşme dönemini (1805-1876) ele alır. Ahmet Rasim, iki kısımdan oluşan eserin sayfalarının üst kısmında tarihî bilgileri, kendine has üslûbu ile kronolojik olarak okuyucuya sunarken, alt kısmında da tarihî bilgilerin anlaşılmasına yardımcı olacak folklorik, coğrafî, siyasî ve belgeye dayanan bilgileri “Fâide” başlığı altında verir. Fâideler kısmında, zamana ait deyimler, dikkat çeken olaylar, kurumlar, biyografiler, dönemin idarecileri, uluslararası ilişkiler ve ayrıntılı tarihî bilgiler vardır. Bu özellik de eseri diğer tarih kitaplarından farklı kılar. Bununla beraber Ahmet Râsim, önemli gördüğü olayların tasvirlerini ve şahısların resimlerini de eserin muhtelif yerlerine koymuştur. Hem tarihçilik tekniği hem de kullandığı kaynaklar itibariyle oldukça dikkat çeken Ahmet Râsim, kelime kadrosu açısından da kayda değer bir zenginlik göstermektedir. Ayrıca bu eserin Latin harflerine aktarılması hem sahip olunan kültürün gelecek nesle aktarılmasına hem de araştırmacıların folklorik ögelere, tarihî bilgilere ulaşmasına imkân sağlayacaktır. ANAHTAR KELİMELER Ahmet Rasim, Osmanlı Tarihi, İstanbul Hayatı, Osmanlı Teşrifâtı, Tanzimat, Batılılaşma ABSTRACT As a remarkable author in Turkish Literature with his important, typical literary works and his colourful manner in the sense of cultural history, Ahmet Rasim produced many works in different literary cathegories. His book called [Resimli ve Haritalı Osmanlı Tarihi C IV İstanbul,1328-1329/1912)] Ottoman History with Illustrations and Maps which is the main topic of our thesis is in fact a work written for high school students. ” This book handles the Era of Modernization (1805–1876) which begins from the era of Sultan Mahmut II and continues with Sultan Abdulmecit and Sultan Abdulaziz up to the First Constitutional Era. Pages of the work consist of two parts and Ahmet Rasim submits historical knowledge chronologically on the upper part of every page with his unique typical manner to reader and on the lower part of the page he gives under the title of “Benefit” folkloric, geographic, political and document based knowledge in order to help better acquisition of historical knowledge given on the upper part. On the section of “Benefits”, there are “idioms utilized at that time, remarkable events, institutions, biographies, administrators of that time, international issues and detailed knowledge on history”. This feature of the book differentiates it from other history books. Meanwhile, Ahmet Rasim also places to various sections of his work the descriptions of some events and the pictures of some people that are important to him. As a remarkable author both with his techniques of historiography and resources he utilized, Ahmet Rasim shows a noticable richness with regard to his vocabulary capacity. KEY WORDS Ahmet Rasim, Ottoman History, Dailylife in Istanbul, Ottoman Ceremonial Rules, Tanzimat (Administrative Reforms), Westenization