Klasik Dönem Osmanlı Tasvirlerinde Mimarî Tezyinat: Topkapı Sarayı Kütüphanesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FİLİZ CİVELEK ÇARKÇI

Danışman: Aziz Doğanay

Özet:

Bu tez, XVI. Yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı tasvir sanatında mimarî süslemelerin hangi alanlarda kullanıldığını, kompozisyonlar içinde yer alışını, hangi süsleme unsurlarına yer verildiğini çözümlemeye çalışmaktadır. Osmanlı tasvir sanatı XVI. yüzyılın ikinci yarısında gerçek kimliğini bulmuştur. Sultan II. Selim ve Sultan III. Murad'ın koruyuculuğunda gelişen kitap sanatı yabancı etkilerden arınmış, kendine özgü estetik kaygılar doğrultusunda klasik üslûbuna kavuşmuştur. Bu dönemde nakkaşlar tasvir sanatında üstün nitelikli eserler ortaya koymuş, buna karşın eserler mimari tezyînât açısından yeterince incelenmemiştir. Bu çalışmada, klasik döneme ait ve Topkapı Sarayı kütüphanesinde bulunan tasvirlerde yer alan mimari tezyînât incelenmiştir. Tasvirleri icra eden nakkaşlar ve üslûpları belirlenmiş, Tezyînâtın kullanıldığı alanlar, desenler ve desenlerin gerçek mimaride ki uyumu araştırılmıştır. Osmanlı mimari eserleri ve Osmanlı dışındaki mimari eserlerin teyînâtında farklılık olup olmadığı gözlemlenmiştir. Mimari bezemede kullanılan motif ve kompozisyonlar ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Konunun daha iyi anlaşılması için görseller ve çizimlerle destek sağlanmıştır. Tüm bu çalışmalarla meydana getirilen Klasik Dönem Osmanlı Tasvirlerinde Mimari Tezyînât: Topkapı Sarayı Kütüphanesi isimli tezimizle, alana katkı sağlanmaya çalışılmıştır. -------------------- This thesis tries to analyze in which areas of architectural decorations are used in the art of miniature in the second half of the 16th century. In addition, this thesis depicts the compositions in which the art takes part and which ornament elements are included. The art of Ottoman miniature gained its true identity in the second half of the 16th century. The art of books has gained classical style, free of foreign influences by the contributions of 2. Selim and 3. Murad During this period, nakkaşlar portrayed the art of superior works. These artifacts have not been examined in terms of architectural decoration. This study examined the architectural decoration in the classical period and in the miniatures in the library of topkapı palace. The patterns used in this decoration were compared with the patterns used in real architecture. It was examined whether there is a difference between Ottoman architectural works and architectural works other than ottoman. İt is examined whether there are ornamental elements that are applied to specific places. Motifs and compositions used in architectural design are discussed in detail. The subject is supported with illustrations and drawings for a better understanding of the subject. The architectural designation of the Ottoman period in the Classical Period, which was formed by all these works, was tried to contribute to the field with our thesis titled Topkapı Palace Library Tüm.