Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Özgür Doğan
Danışman: SEBAHAT DENİZ
Özet:Mevlid, Hz. Muhammed (s.a.v.)’in doğum günü ve bu günü anlatan eser ve de bu günde yapılan merasimdir. Mevlid’in ilk örnekleri Arap edebiyatında verilmiştir. Arap edebiyatının önemli şiir türlerinden olan methiye içerisinde Hz. Muhammed’e yapılan övgüler önemli yer tutmaktadır. Hz. Peygamber’in vefatından sonra bu methiyelere bağlı olarak yeni türler gelişmiştir. Mevlid de bu yeni edebi türlerden biridir. Mevlid, Arap edebiyatında başlamasından hemen sonra Türk edebiyatında da kendini göstermiştir. Đlk Türkçe mevlid Süleyman Çelebi’nin 812’de (1409) kaleme aldığı Vesîletü’n- necât adlı kitabıdır. Birçok Türk şairi mevlid kaleme almıştır fakat en güzel örneğini Süleyman Çelebi yazmıştır. Türkçe yazılan mevlidlerin sayısı 200 civarındadır. Bunlardan bir kısmı Süleyman Çelebi’nin eserine aynen benzerlik gösterir, bir kısmında küçük farklılıklar vardır, geri kalanları ise tamamen farklı yeni eserlerdir. Biz bu çalışmamızda, 16. yüzyılda yaşayan Derviş isimli şairin yazdığı Mevlid’ini inceledik. Çalışmamızın inceleme kısmı, giriş ve üç bölüm halinde hazırlanmıştır. Giriş bölümünde Đslam ve Türk edebiyatında Mevlid’e dair bilgiler sunulmuştur. Birinci bölümde Derviş’e dair bilgi verilmiştir. Đkinci bölümde eserin şekil özellikleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise muhteva özelliklerine kısaca değinilmiştir. Son olarak da metin ve nesre çevirisi verilmiştir. Derviş’in eseri Süleyman Çelebi’den alıntı mısralar olsa da, mevlid türünün farklı ve güzel bir örneğidir. SUMMARY Mevlid is a name for Hz. Mohammed (s.a.v)’s birthday and the work describing the day and also the ritual performed on the same day. First examples of Mevlid poems were given in Arabic literature. Commendations for Hz. Mohammed cover an important part in “Methiye”, one of the most important kinds of poems of Arabic literature. New types relating to “Methiye” flourished after the death of the Prophet, and Mevlid is one of those types. Mevlid, born in Arabic literature, quickly manifested itself in Turkish literature, too. The first Turkish Mevlid poem is the work called Vesiletü’n Necat written by Suleyman Celebi in 812 (1409). Many Turkish poets wrote Mevlid poems, but the best example was written by Suleyman Celebi. The number of Turkish Mevlid poems is around 200. Some of these closely resemble the work of Suleyman Celebi, and some have a few differences, and the rest are complete new works. In our study, we examined a Mevlid poem written by a poet named “Dervis”, who lived in the 16th century. Our study consists of the preface and three chapters. In the preface, information on Mevlid in both Islamic and Turkish literature is given. Information about the poet, “Dervis” is provided in the first chapter. In the second chapter, features pertaining to form of the work are studied. In the third chapter, features of the contents are briefly mentioned. Finally, the translation of the work to text and prose is given. Although Dervis’s work contains quoted lines from Suleyman Celebi, it is a different and beautiful example of Mevlid type.