En az geçim indirimi: Türkiye ve bazı ülke uygulamaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASUMAN SEVİM TEKELİ

Danışman: Gülay Yılmaz

Özet:

Türkiye’de kişilerden vergi ödeme güçleri doğrultusunda vergi alınması, anayasal bir gerekliliktir. Vergi ödeme gücünün varlığından söz edebilmek için kişinin en az geçim düzeyinde bir gelirinin varlığından bahsetmek gerekir. Türkiye’de ücretliler başta olmak üzere, gelir vergisi mükellefleri üzerinde önemli bir vergi yükü bulunmaktadır. Bu vergi yükünün azaltılması, uygun tekniklere yer verilmesi gerekmektedir. Bu aşamada, mükelleflerin sosyal ve ailevi unsurlarını da dikkate alan, en az geçim düzeyi kadar bir tutarın vergi dışı bırakılması vergi matrahından indirim suretiyle uygulanması söz konusudur. Bu tez çalışmasında, Türkiye’de en az geçim indiriminin teorik temelleri, vergi ödeme gücü ve vergi ödeme gücünün unsurları ile ilişkisi, vergileme ilkeleri ile ilişkisi, geçmiş yıllarda ve günümüzde Türkiye uygulaması, vergilemeye etkileri ayrıntılı olarak incelenmeye çalışılmıştır. Tez çalışmasında, ayrıca en az geçim indirimi ve etkili olduğu çeşitli düzenlemeler ile bazı ülkelerin uygulamaları da araştırılmış ve Türkiye ile karşılaştırmaları yapılmıştır. ABSTRACT It is a constitutional requirement in Turkey to levy taxes on the taxpayers according to their ability to pay. To be able to speak of the ability to pay, an income above the minimum subsistence level is necessary. In Turkey there exists a material tax burden over the income taxpayers and especially over the wage earners. Convenient techniques are needed to relieve this burden. At this point a tax method which considers social and family issues and excludes minimum level of subsistence income from tax base is discussed In this thesis the theoretical foundations of minimum living allowance, its relation with the ability to pay and tax levying principles, its past and current applications in Turkey and its effects on taxation are analyzed in detail. Moreover, minimum living allowance and various regulations affected by it, its implementation in some countries are studied, compared and contrasted with Turkey.