Bazı kumarin bileşiklerinin Fe(II), Cu(II) ve Ni(II) metal iyonları ile kompleksleşmelerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYLA GÜMRAH

Danışman: HASAN KILIÇ

Özet:

Bu çalışmada 7,8-dihidroksi-3-fenil-2H-kromen-2-on (L1) ve 6,7-dihidroksi-3-fenil-2H-kromen-2-on (L2) bileşiklerinin asitlik sabitleri ve bu ligandların Fe(II), Cu(II) ve Ni(II) metal iyonları ile yapmış oldukları 1:1 stokiyometrik orandaki kompleksleşmelerine ait kararlılık sabitleri, potansiyometrik titrasyon ve UV-spektrofotometrik yöntemlerle tayin edilmiştir. Potansiyometrik titrasyonlar üç farklı sıcaklıkta (298 K, 303 K, 310 K) ve I = 0,1 M iyonik şiddet ortamında gerçekleştirilmiştir. UV-spektrofotometrik çalışmalar ise tek bir sıcaklıkta (298 K) ve I = 0,1 M iyonik şiddet ortamında gerçekleştirilmiştir. Her iki yöntemde de iyonik şiddet ayarlamaları LiCl ile yapılmıştır; çalışmalar hacimce 1:20 metanol/su çözücü karışımı ortamında gerçekleştirilmiştir. Potansiyometrik titrasyon sonuçları TITFIT paket programı ile değerlendirilmiştir. UV-spektrofotometrik veriler ise Albert-Serjeant yöntemi ile değerlendirilmiştir. Söz konusu ligandların Fe(II), Cu(II) ve Ni(II) metal iyonlarıyla oluşturduğu başlıca kompleks türünün her bir ligand için (L1)M+2 ve (L2)M+2 olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bu çalışmada, ligandların dissosiasyon reaksiyonlarına ve bu ligandların adı geçen metal iyonları ile oluşturdukları kompleksleşme reaksiyonlarına ait termodinamik fonksiyonlar incelenmiştir. Ligandların pKa değerlerinin sıcaklık arttıkça azaldığı gözlenmiştir. Bu gözlem sıcaklık arttıkça dissosiasyon reaksiyonunun arttığını göstermiştir. Dissosiasyon reaksiyonlarına ait serbest enerji değişimi ?G'nin pozitif olması bu reaksiyonların kendiliğinden olmadığını, entalpi değişimi ?H'nin pozitif olması bu reaksiyonların endotermik olduğunu, entropi değişimi ?S'nin negatif olması ise bu reaksiyonlarda düzensizliğin azaldığını göstermiştir. Kompleksleşme reaksiyonlarına ait serbest enerji değişimi ?G'nin negatif olması bu reaksiyonların kendiliğinden olduğunu, entalpi değişimi ?H'nin negatif olması bu reaksiyonların ekzotermik olduğunu, entropi değişimi ?S'nin pozitif olması ise bu reaksiyonlarda düzensizliğin arttığını göstermiştir. NİSAN 2005 Ayla GÜMRAH In this study, the acid dissociation constants of 7,8-dihydroxy-3-phenyl-2H-chromen-2-on (L1) and 6,7-dihydroxy-3-phenyl-2H-chromen-2-on (L2) and their complex stability constants of 1:1 complexes with Fe(II), Cu(II) and Ni(II) metal ions have been determined by using both potentiometric titration and UV-spectrophotometry methods, at ionic strength, I = 0,1 M (0,1 M LiCl) and in a methanol-water (1:20 v/v ) mixture. The potentiometric titrations were carried out at three different temperatures, 298 K, 303 K, 310 K, respectively. The UV-spectrophotometric experiments were carried out at only 298 K. The potentiometric results were evaluated by using TITFIT software program and UV-spectrophotometric results evaluated by using Albert-Serjeant method. The major species found in all metal-ligand complexation systems were (L1)M+2 and (L2)M+2 with both ligands. In this study, the thermodynamic parameters for dissociation and complexation have also been determined. The pKa values of the free ligands decrease with increasing temperature indicating that the acidity of the ligands increases with increasing temperature, i.e., a higher temperature favours the dissociation process. The dissociation process is nonspontaneous, endothermic, and entropically unfavourable. The formation of metal complexes has been found to be spontaneous, exothermic and entropically favourable.