Sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlilik algıları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aylin Yıldırım

Danışman: OKTAY AYDIN

Özet:

Bu araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek ve farklı demografik özelliklere sahip gruplarda bu ilişki durumunu tespit etmek amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeline uygun olarak düzenlenen bu araştırmada; sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algıları ve mesleki kaygı düzeylerinin cinsiyet, ailede öğretmen olma durumu, öğrenime devam edilen üniversite, barınma durumu, mezun olunan lise türü, öğrenime devam edilen sınıf düzeyi, akademik başarı algısı ve bölümü tercih etme sırası değişkenlerine göre farklılaşma durumları ortaya koyulmuştur.Araştırma, İstanbul ili içerisinde yer alan, İlköğretim Bölümü ve Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı bulunan, iki devlet üniversitesindeki tüm sınıf düzeylerinde öğrenimine devam eden toplam 532 sınıf öğretmeni adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri 2009-2010 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında Çakır, Erkuş ve Kılıç (2004) tarafından geliştirilen "Aday Öğretmen Kendine İlişkin Yeterlik İnancı Ölçeği”, ilk olarak Fuller ve meslektaşları (1969) tarafından geliştirilen daha sonra ise Saban, Korkmaz ve Akbaşlı (2004) tarafından Türkçe'ye çevirilen "Öğretmen Adayı Kaygı Ölçeği" ve araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgiler formu kullanılarak toplanmıştır.Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde, aritmetik ortalama ve standart sapma, ilişki grup t-Testi, ilişkisiz grup t-Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı analiz teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında, sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algılarının oldukça yüksek düzeyde, mesleki kaygı düzeylerinin ise düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algılarında ve mesleki kaygı düzeylerinde demografik özelliklerden sadece sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algı düzeylerinin ve mesleki kaygı düzeylerinin paralel olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Bu araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygı düzeyleri arasında ise ters yönlü yüksek derecede anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Farklı demografik özelliklere sahip gruplarda, sınıf öğretmeni adaylarının mesleki öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygı düzeyleri arasında da zıt yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mesleki öz-yeterlik algısı, mesleki kaygı, sınıf öğretmeni. ABSTRACT This study aimed to define the relationship between the perceptions of professional self-efficacy and the level of professional anxiety in primary school teacher candidates, and to determine the relationship status in groups of different demographic characteristics. As a correlative survey method, the study revealed differences in the perceptions of professional self-efficacy and the level of professional anxiety in primary school teacher candidates according to the variables of gender, other family members in the teaching profession, university attended, accommodation, type of high school attended, class year of further education, perception of academic success and department preference.The study was conducted with a total of 532 primary school teacher candidates in further education at all class levels in the Department of Primary Education and Class Teachers of two state universities in Istanbul.The study data was collected during the spring break of the 2009-2010 academic year using the ‘Teacher Candidates Self-Efficacy Beliefs Scale’ developed by Çakır, Erkuş and Kılıç (2004) and the ‘ Teacher Candidates Anxiety Scale’, which was first developed by Fuller et al (1969), then translated into Turkish by Saban, Korkmaz and Akbaşlı (2004), and a personal information form developed by the researchers of this study.Analysis of the data obtained was performed using arithmetical means and standard deviations, paired samples t-test, independent samples t-test, one-way variance analysis (ANOVA) and pearson moment correlation coefficients.When the study results are examined, it is seen that the perceptions of professional self-efficacy of primary school teacher candidates are at a high level while there is a low level of professional anxiety. Of the demographic characteristics of the perceptions of professional self-efficacy and the level of professional anxiety in primary school teacher candidates, a statistically significant difference was found only in respect of the class year of further education. It was determined that the perceptions of professional self-efficacy and the level of professional anxiety in primary school teacher candidates varied in parallel. In this study a highly significant inverse relationship was found between the perceptions of professional self-efficacy and the level of professional anxiety in primary school teacher candidates. In the groups of different demographic characteristics, a significant inverse relationship was determined between the perceptions of professional self-efficacy and the level of professional anxiety in primary school teacher candidates. Key Words: Perception of professional self-efficacy, professional anxiety, primary school teacher.