Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELCAN KAYAN
Danışman: Erhan Öner
Özet:UV ABSORPLAYICI MADDELERİN TEKSTİL MATERYALLERİNDE KULLANIMI Yapılan bu tez çalışmasında; giysi amaçlı kullanılan % 100 poliester örme kumaşların, üç farklı renkteki (Dianix Yellow S-4G, Dianix Red 2BSL- FS 150 (C.I. Disperse Red 184) ve Dianix Blue GSL 400 (C.I. Disperse Blue 165)) dispers boyarmaddeler ile farklı renk şiddetlerinde (% 0.05-3) boyanması sırasında, UV radyasyonu absorplama özelliğine sahip, farklı kimyasal yapıdaki Fadex ECS ve Cibafast P maddelerinin, % 2 oranında (e.a.ü.: elyaf ağırlığı üzerinden) uygulanmaları durumunda, kumaşa kazandırılacak olan UV koruyucu etki incelenmiştir. Kumaşlara kazandırılmak istenilen UV koruyucu özellik, işlem görmüş kumaşların, 290- 400 nm arasında ölçülen transmitans dağerlerinden hesaplanan UPF (Ultraviyole Koruma Faktörü) değerleri göz önüne alınarak karşılaştırılmıştır. UPF değerlerinin hesaplanması, AS/ NZS 4399:1996 standardı esas alınarak yapılmıştır. Bununla birlikte, artan boyarmadde miktarının ve rengin, UV koruma üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu tezde yapılan diğer bir çalışma da, ev tekstili amaçlı kullanılan % 100 poliester vual ve saten kumaşların, % 1 renk şiddetinde boyanması sırasında, % 2 oranında (e.a.ü.) Fadex ECS ve Cibafast P'nin uygulanması durumunda, kumaş tarafından sağlanan "Gölgeleme Faktörü"nü hesaplamak amacıyla yapılmıştır. Bu faktör, AS 4174-1994 standardına göre, 290-770 nm arasında ölçülen transmitans değerlerinden hesaplanmıştır. Ayrıca, muamele görmüş kumaşlara, yıkama, süblimasyon, sürtünme ve ışık haslığı testleri uygulanmış olup, kullanılan UV absorplayıcıların etkileri ele alınmıştır. Temmuz 2005 Selcan KAYAN ABSTRACT THE USE OF UV ABSORBERS IN TEXTILE MATERIALS In this study, 100 % polyester knitted fabrics which can be used for garment, have been dyed by three different colours of disperse dyes (Dianix Yellow S-4G, Dianix Red 2BSL- FS 150 (C.I. Disperse Red 184) and Dianix Blue GSL 400 (C.I. Disperse Blue 165)) at different concentrations (0.05 %-3 %). During these dyeings, two UV absorbers which have different chemical structures, namely, Fadex ECS and Cibafast P, were used to improve the UV protection of the fabrics. The UV protection properties imparted to the fabrics, by the above mentioned UV absorbers, were compared according to the UPF (Ultraviolet Protection Factor) values calculated by the transmission data measured between 290-400 nm wavelengths. The UPF values have been calculated in accordance with the AS/ NZS 4399: 1996 standard. In addition to this, the effect of the increasing amount of the dye concentrations and the colour of the sample on UV protection was investigated. Another study has been done to calculate the shade factor provided by the 100 % polyester voile and satin fabrics used as home textiles. These fabrics have been treated with 2 % (o.w.f.) Fadex ECS and Cibafast P during the disperse dyeing process with the dye concentration of 1 %. The shade factor was calculated according to the AS 4174-1994 standard with the transmission data measured between 290-770 nm. Also, washing fastness, sublimation fastness, colour fastness to rubbing and light fastness tests were applied to the treated fabrics to find out the effects of UV absorbers used in this study. July, 2005 Selcan KAYAN