Tayland’ın güney bölgesindeki Patani Pondok medreselerinde hadis eğitim faaliyetleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Arapça

Öğrenci: Mawaddah Japakiya

Danışman: ATAULLAH ŞAHYAR

Özet:

Bu araştırma, Tayland’ın güneyindeki Patani bölgesinde bulunan Pondok medreselerinin hadis ve hadis ilimleri ile ilgili eğitim faaliyetlerini ele almaktadır. Araştırmamızın çerçevesi bakımından ihtiyaç hissedilen her hususta gerekli bilgileri vermekle betimsel analiz yoluyla açıklamalara yer vermeye çalışılmıştır. Böylece konu ile ilgili kaynaklardan elde edilen bilgiler tahlil süzgecinden geçirilerek neticelere ulaşılmıştır. Dolayısıyla bu araştırmada yer verilen açıklamalarımız aşağıdaki mihverler etrafında oluşturulmuştur: Çalışmamızda öncelikle Tayland’ın güneyindeki Patani bölgesinin tarihine bir nebze değinilmiş olup İslamiyet’in oradaki varlığı ve yayılışı ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Bölge halkı İslami kabul ettikten sonra inanç ve yaşam tarzlarını İslam’a göre tanzim ederek bu yeni dini içten benimsemiş ve daha da ileri bir duruma geçerek tarihte bir İslam devleti oluşturabilmiştir. Bu devlet daha sonra Tayland’ın işgaline uğrayarak Tayland’a ilhak edilen bir bölge konumuna gerilediği bilgisi verilmiştir. Bu tarihî merhalelerle ilgili gelişmelere karşın eşzamanlı olarak bölgedeki İslamî ilimlerle ب ilgili yapılan faaliyetlerin, çoğunluğu Müslüman olan Patani’deki yerli halk için daha sonra dinî bir merci teşkil edecek olan ve Pondok medreseleri olarak isimlendirilen dinî kurumlara nasıl dönüştürüldükleri incelenmiştir. İkinci bölümde Pondok medreselerinin kuruluş tarihi, dönüşümleri ve Patani toplumundaki yeri açısından incelendikten sonra eğtim sistemleri, müfredatları, müfredatlarının uygulanması ve Patani toplumundaki dinî ve ilmî rollerine tesir eden neticeleri değerlendirilmektedir. Patanili âlimlerin hadis ve hadis bilimleri ile ilgili çalışmaları açısından sarfettikleri çabalar ve âlimlerin sözkonusu Pondok medreseleri ile ilişkileri değerlendirilerek bu kurumdaki hadis eğitim faaliyetleri incelenmektedir. Bu çerçevede Pondok medreselerinde hadis eğitiminin konumu, müfredatı, okutulmak için seçilen hadis kitaplarının olumlu ve olumsuz yönleri ile birlikte eleştirel değerlendirilmektedir. Son olarak Şeyh Wan Yusuf b. Wan Mustafa el-Bendarî örneğinde medrese hocalarının telif ettikleri eserlerin bakımından hadis alanınadaki katkıları incelenmektedir. Bu kitaplardan Pelajaran Hadis adlı eserinin telifteki metodolojisi üzerinde durulmuş, kitapta yer alan hadislerin aslî kaynakları hadis külliyatından tespit edilerek tahrici ve eksik olarak verilen hadisin tashihi yapılmaktadır. Bununla birlikte metne uygun bulunan başlıklardan hareketle tebvib yapılarak sözkonusu metindeki İmam Nevevî’nin bilimsel etkilerine dikkatleri çekmektedir . -------------------- Bu araştırma, Tayland’ın güneyindeki Patani bölgesinde bulunan Pondok medreselerinin hadis ve hadis ilimleri ile ilgili eğitim faaliyetlerini ele almaktadır. Araştırmamızın çerçevesi bakımından ihtiyaç hissedilen her hususta gerekli bilgileri vermekle betimsel analiz yoluyla açıklamalara yer vermeye çalışılmıştır. Böylece konu ile ilgili kaynaklardan elde edilen bilgiler tahlil süzgecinden geçirilerek neticelere ulaşılmıştır. Dolayısıyla bu araştırmada yer verilen açıklamalarımız aşağıdaki mihverler etrafında oluşturulmuştur: Çalışmamızda öncelikle Tayland’ın güneyindeki Patani bölgesinin tarihine bir nebze değinilmiş olup İslamiyet’in oradaki varlığı ve yayılışı ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Bölge halkı İslami kabul ettikten sonra inanç ve yaşam tarzlarını İslam’a göre tanzim ederek bu yeni dini içten benimsemiş ve daha da ileri bir duruma geçerek tarihte bir İslam devleti oluşturabilmiştir. Bu devlet daha sonra Tayland’ın işgaline uğrayarak Tayland’a ilhak edilen bir bölge konumuna gerilediği bilgisi verilmiştir. Bu tarihî merhalelerle ilgili gelişmelere karşın eşzamanlı olarak bölgedeki İslamî ilimlerle ب ilgili yapılan faaliyetlerin, çoğunluğu Müslüman olan Patani’deki yerli halk için daha sonra dinî bir merci teşkil edecek olan ve Pondok medreseleri olarak isimlendirilen dinî kurumlara nasıl dönüştürüldükleri incelenmiştir. İkinci bölümde Pondok medreselerinin kuruluş tarihi, dönüşümleri ve Patani toplumundaki yeri açısından incelendikten sonra eğtim sistemleri, müfredatları, müfredatlarının uygulanması ve Patani toplumundaki dinî ve ilmî rollerine tesir eden neticeleri değerlendirilmektedir. Patanili âlimlerin hadis ve hadis bilimleri ile ilgili çalışmaları açısından sarfettikleri çabalar ve âlimlerin sözkonusu Pondok medreseleri ile ilişkileri değerlendirilerek bu kurumdaki hadis eğitim faaliyetleri incelenmektedir. Bu çerçevede Pondok medreselerinde hadis eğitiminin konumu, müfredatı, okutulmak için seçilen hadis kitaplarının olumlu ve olumsuz yönleri ile birlikte eleştirel değerlendirilmektedir. Son olarak Şeyh Wan Yusuf b. Wan Mustafa el-Bendarî örneğinde medrese hocalarının telif ettikleri eserlerin bakımından hadis alanınadaki katkıları incelenmektedir. Bu kitaplardan Pelajaran Hadis adlı eserinin telifteki metodolojisi üzerinde durulmuş, kitapta yer alan hadislerin aslî kaynakları hadis külliyatından tespit edilerek tahrici ve eksik olarak verilen hadisin tashihi yapılmaktadır. Bununla birlikte metne uygun bulunan başlıklardan hareketle tebvib yapılarak sözkonusu metindeki İmam Nevevî’nin bilimsel etkilerine dikkatleri çekmektedir .