Kilolu ve obez kadınlarda obezite ve benlik saygısı ilişkisinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NEVRA YÜCEL

Danışman: Ahmet Topuzoğlu

Özet:

1. Obezite, yaşam kalitesi ve süresini olumsuz yönde etkileyen bir hastalık olup yüzyılımızın en önemli sağlık sorunudur. Obezitenin tedavisinde psikososyal iyilik halinin etkili olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmada aşırı kilolu ve obez kadınlarda benlik saygısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 86 aşırı kilolu-obez (BKİ>25) ve 84 normal kiloda (BKİ=20-25) olmak üzere toplam 170 kadın alınmıştır. Araştırmaya alınan kadınlara sosyodemografik anket formu ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulanmıştır. Benlik saygısını ölçmeye yönelik olarak, ölçeğin ilk “10” maddesi kullanılmaktadır. Ancak katılımcılara 63 soruluk anket formu doldurtturularak benlik saygısı ile beraber diğer alt kategoriler hakkında da bilgi edinilmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına bakıldığında evli olmak (p<0,001), alt sosyoekonomik statüde bulunmak (p<0,001), ileri yaşta olmak (p<0,001) aşırı kilo-obezitesi olanlarda normal kilolulara göre anlamlı bir farkla daha fazla gözleniyordu. Bununla beraber evli olan (p=0,027), alt sosyoekonomik statüde bulunan (p<0,001) aşırı kilolu-obez olanlarda benlik saygısı anlamlı bir farkla daha düşüktü. Aşırı kilolu-obez olanlarda benlik saygısı (p<0,001), kendilik kavramı sürekliliği (p=0,009) normal kiloda olanlara göre daha düşük görülürken; eleştiriye duyarlılık (p=0,001), tehdit hissi hissetme (p=0,005) ve psikosomatik belirtiler (p=0,002) daha yüksek görülmüştür. Güven duygusunun düşük veya yüksek olması, hayalperestlik, anne-baba ilgisinin varlığı, baba ilgisinin varlığı ve psişik izolasyon ile kilo durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki yoktur. Sonuç olarak bu çalışmada aşırı kilolu-obez kadınlarda benlik saygısı normal kiloda olan kadınlara göre daha düşük bulunmuştur. Obezite tedavisinde esas olarak psikolojik yaklaşım güncelleştirilmelidir. Anahtar Kelimeler: Beden Kitle İndeksi, Benlik saygısı, Davranış Tedavisi, Obezite, Psikolojik Belirtiler. 2. SUMMARY Evaluation of Relation Between Self Esteem and Obesity in Obese and Overweight Women The obesity is the most important health problem that has negative effects on life quality and life span. As a treatment of obesity has been thought that psychosocial well being is effective. In aim of this study is to evaluate the self esteem in overweight and obese women. 86 overweight-obese women (BMI>25) and 84 normal weight women (BMI=20-25) were recruited in to study. A sosyodemographic questionnaire and Rosenberg Self Esteem Scale were administered to all participants. First “10” statements of the scale was used for determining the self esteem. In this context, other part of questionnaire was also administered to collect data about different behavioral subcathegories in addition to self esteem. In this study we found statistically significant relation between being married (p<0,001), lower socioeconomic status (p<0,001), increased age and overweight-obesity. There was also a significant relation between being married, lower socioeconomic status and low self esteem. In overweight-obese women’s self esteem (p<0,001) and self conception consistency (p=0,009) were lower than that in normal weight women, although sensitivity to criticism (p=0,001), feeling of threat (p=0,005) and psychosomatic symptoms frequency (p=0,002) were higher in overweight-obese group. There was no statistically significant relation between weight and self confidence, daydreaming, parents’ care, father’s care, psychic isolation. In conclusion, the self esteem was found lower in overweight-obese women than the normal weight women. Psychological approach in obesity treatment must be updated. Key Words: Behavioral Treatment, Body Mass Index, Obesity, Psycological Symptoms, Self Esteem