Alaş Partisi Gazetesi: Kazak (1913-1920 Kazak basınındaki etkisi)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MIRA KADIROVA

Danışman: Mehmet Özçağlayan

Özet:

1905 ihtilali Kazak halkı için değişimin başlangıcı olmuştur. Bu tarihten itibaren Kazakistan’ın siyasi hayatında önemli gelişmeler gerçekleşmiştir. Çarlık Hükümetinin Ruslaştırma politikasına karşı olan, Kazak halkını modernleştirmeyi amaçlayan aydınlar geniş kitleye ulaşmak için gazete ve dergiler çıkarmaya başlamıştır. Kazakça olarak çıkan ilk gazete Serke (Petersburg, 1907) gazetesiydi. Bu gazeteyi “Kazak gazeti” (Troysk, 1907) adlı gazete izlemiştir. Fakat, bu gazetelerin yayın hayatı pek uzun sürmemiştir. Bundan sonra “Kazak” adlı gazete yayın hayatına başlamıştır. Bu gazete, 1913-1918 yılları arasında Orenburg şehrinde çıkmış en uzun soluklu gazetedir. Gazetenin yazar kadrosunu yenilikçi milliyetçi aydınlar oluşturmuştur. Gazetede XX.yüzyılın başındaki Kazak halkının sosyal ve medenî meseleleri, ihtiyaçları tartışılmıştır. Sonuç olarak, gazete, Kazak basınının gelişiminde büyük katkıda bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Kazak basını, Kazak gazetesi, Alaş hareketi, Alihan Bökeyhanov, Ahmet Baytursunov, Miryakup Dulatov. Abstract 1905 Revolution was the beginning of changes for the Kazak people. Since that date significant improvements had been realized in Kazakhstan political life. Intellectuals, aiming to modernize the Kazakh people, began to issue newspapers, magazines to reach a wider audience. The first newspaper published in Kazakh language was Serke (Petersburg, 1907). “Kazakh newspaper” (Troysk, 1907) followed the newspaper. However, the publication of these newspapers was not long-term basis. After these newspapers, Kazakh newspaper began publishing. The newspaper, issued in Orenburg between 1913-1918, was the longest running newspaper. The newspaper was founded by innovative nationalist intellectuals. Social and civil problems of Kazakh people in the beginning of XX. Century were the mail issues in the newspaper. As a result, the newspaper made a contribution to development of Kazakh Press. Key words: Kazakh press, Kazakh Newspaper, Alash Movement, Alihan Bokeyhanov, Ahmet Baytursunov, Miryakup Dulatov.