Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İdriz Osman
Danışman: ÖMER ÇELİK
Özet:Kur’ân ilimleri arasında, en önemli ilimlerden birini temsil eden kıraat ilmi, Kur’ân lafızlarının bir takım lehçelere ve yapısal özelliklere göre farklı şekillerde okunmasını konu edinmiştir. Ancak tefsîr ilmiyle asıl olarak bağlantılı olan ise, Kur’ân kelimelerinin yapılarında değişikliğe neden olan ve adına “ferşî farklılıklar” denen bölümdür. Bunlar mübhem âyetlerin anlaşılmasında yardımcı unsur olma görevi yanında, aynı zamanda âyetlerin anlam ve kapsamlarında genişlik ve esnekliğe neden olabilen kıraat ihtilaf türüdür. Hicrî VII. asrın sonları ile VIII. asrın başlarında yaşamış Endülüslü bir müfessir olan ve aynı zamanda kıraat ilmine derin bir vukûfiyeti bulunan İbn Cüzey’in kaleme aldığı et-Teshîl li Ulûmi’t-Tenzîz adlı vecîz tefsirinde kıraat farklılıklarından mustagnî kalması düşünülemezdi. Nitekim İbn Cüzey’in mükaddimesinde kıraatlere atıfta bulunurken “bir fayda sağlama” amacını güdeceğini belirtmesi, onun atıfta bulunduğu kıraat vecihlerinin üzerinde durulup araştırma yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Zira, kıraatlere atıfta bulunma sebebini belli bir amaca bağlayan İbn Cüzey’in, eserinde bu amacına ulaşıp ulaşamadığının, kıraatlere atıfta bulunurken kullanmış olduğu kavramların kıraatlerin sıhhatini belirleme konusunda bir öneme sahip olup olmadığının, kıraatler arasında tercih yaparken hangi gerekçeleri ileri sürdüğünün ve kıraat vecihlerini Arap dili açısından ne şekilde yorumladığının ortaya konulması kıraat-tefsir ilişkisinin tespiti açısından önem arzetmektedir. -------------------- The science of al-qiraat, one of the most important sciences of Qur’anic Sciences, discusses the different recitations of words of Quran (Alfaz al-Quran) according to some dialects and structural qualifications. However, the part that is directly related to ilm al-tafsir is “secondary differences’’ that make changes in the structure of words of Quran (Alfaz al-Quran). These are types of ikhtilaf (disagreement) of al-qiraat that help to clarify mubham (ambiguous) verses and increase the possibility of different meanings and contexts of verses. It is not proper for us to think that Ibn Juzayy, an Andalusian mufassir and a real master in ilm al-qiraat that lived at the end of 7th and in the beginning of 8th century (hegira), wouldn’t mention differences of al-qiraat in his succinct tafsir called as “al-Tashil li-Ulum al-Tanzil”. Because he says in his muqaddimah (introduction) that he refers recitations “to help (to be beneficial)’’, it is necessary to study on the types of recitations (al-qiraat) he refers. Due to the fact that he explains why he refers to recitations (al-qiraat), it is important in identifing the relationship between al-tafsir and al-qiraat whether he attained his aim, the concepts that he used while referring recitations are important in detecting the authenticity of recitations or not. In addition, it is also important to show the reasons of preference among the recitations and how he interpreted the types of al- qiraat according to Arabic language.