Yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı öğretim uygulamalarının ilköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi konularının öğretimi üzerine etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gül Tuncel

Danışman: CEMİL ÖZTÜRK

Özet:

YAPILANDIRMACI ÖĞRENME KURAMINA DAYALI ÖĞRETİM UYGULAMALARININ İLKÖĞRETİM 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ KONULARININ ÖĞRETİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ Bu araştırmanın amacı yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı öğretim uygulamalarının ilköğretim 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi konularının öğretimi üzerine etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaçla yapılandırmacı öğrenme kuramı Sosyal Bilgiler dersinde eğitim durumlarına uygulanarak öğrencilerin derse yönelik tutumları, erişi, kalıcılık, beceri kazanma ve değer edinme düzeyleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı üçgenleme (triangulation) modeli kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel model ile nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması seçilerek üçgenleme modellerinden yöntem üçgenlemeye karar verilmiştir. Yarı deneysel modelde elde edilen veriler t testine, durum çalışmasında elde edilen veriler ise betimsel analiz ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın uygulanması için İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, İhsan Sungu İlköğretim Okulu 6/A ve 6/B sınıfı öğrencileri seçilmiştir. Bu sınıfların Sosyal Bilgiler dersi öğretmeniyle iletişime geçilmiş, yapılandırmacı öğrenme kuramı ile ilgili bilgiler verilmiş ve bir dönem boyunca Sosyal Bilgiler derslerinde işlenecek ünitelerin ders planları hazırlanmıştır. Öğrencilere derse ilişkin tutumlarını belirlemek için dönem başında ve dönem sonunda Sosyal Bilgiler Dersi Tutum Ölçeği ve standartlaştırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Tutum ölçeği ve standartlaştırılmış görüşme formundan elde edilen veriler öğrencilerin yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı olarak işlenen derslere yönelik tutumlarının geleneksel öğretim yöntemlerinin kullanılarak işlenilen derslere göre daha olumlu olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin erişi ve kalıcılık düzeylerini belirlemek için her üniteye başlamadan önce ve bittikten sonra öğrencilere başarı testi ve 2N formları uygulanmıştır. Başarı testinden elde edilen veriler yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı olarak ders işleyen gruptaki öğrencilerin erişi ve kalıcılık düzeylerinin geleneksel yöntemlere göre ders işleyen gruba göre daha yüksek olduğunu göstermiştir. 2N formlarından elde edilen bulgular da bu sonucu destekler niteliktedir. Ayrıca öğrencilerin beceri kazanma ve değer edinme düzeylerini belirlemek için çeşitli etkinlikler yaptırılmıştır. Elde edilen veriler yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı hazırlanan derslerin öğrencilerin değer kazanma düzeylerine olumlu etkilerinin olduğunu göstermektedir. Yine öğrencilerin değer edinme düzeylerini tespit etmek amacıyla etkinliklerin yanı sıra değer analizi formu uygulanmış ve görüşme yapılmıştır. Değer analizi formu ve görüşmeden elde edilen veriler öğrencilerin değer edinme düzeylerinde olumlu değişimler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Sonuç olarak bu araştırmada yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı olarak düzenlenen öğretim uygulamalarının Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin derse yönelik tutumlarına, erişi, kalıcılık, beceri kazanma ve değer edinme düzeylerine olumlu bir etki yarattığı görülmüştür. ABSTRACT THE EFFECTS ON SUBJECTS OF SOCİAL STUDİES LESSON OF INSTRUCTİONAL PRACTİSES BASED CONSTRUCTİVİST LEARNİNG APPROACH Aim of this research was determined to effects of constructivist learning approach on the social studies teaching. With this aim, this study was designed to improve the academic success, to raise the level of recall, to gain various skill and values, and improve attitude of the 6 th grade students of a primary school; in Social Studies by considering construvtivist way of learning. İn this research; 1) The success in Social Studies and the attitude towards the Social Studies of students were compared in relation with constructivist learning approach and traditional teaching approach. 2) It was determined levels of gain various skill and values of students. İn this research, It was used triangulation model that mixed both of quantitative and qualitative methods. It was decided the method triangulation from triangulation models as semi-experimental model from quantitative methods and case study from qualitative methods were selected. Data obtained from semi-experimental model were analyzed using SPSS program. The data were subjected to t-tests for between group comparisons. Data obtained from case study were solved with descriptive and content analyze. This research was composed of the students from 6/A and 6/B classes at Kadıköy İhsan Sungu Primary School in İstanbul. Democratic Life, Our Geography and Our World and History of Turkey units were considered in the study. The lessons were planned in the light of constructivist learning method and techniques. Before and after the research, a knowledge success test in relation to units was applied both to the experiment group and control group as pre, post and control test. Otherwise, 2N (What am I Know?- What did I Know?) In addition, the attitude scale and standardized interview form were applied as pre and post test to measure the change in the attitudes of students. The results according to the data of that research are shown below: • There is a meaningful difference between constructivist learning aproach and traditional teaching aproach in favor of constructivist learning approach when students’ academic success and their attitudes towards social studies are observed. • Students were gained various skills (problem solving, creative thinking, empathy, critical thinking, make a decision, perception of time and chronology, perception of change and continuouness, using of information technology, perception of locality and research skills etc.) by constructivist learning aproach. • Students were devoloped consciousness of various values (responsibility, helping one another and solidarity, patriotism etc.) by constructivist learning aproach. With the results occured, there some proposals were developed.