Ulusal yayın yapan Türk televizyonlarında televanjelizm


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo, Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALİ KIVRAK

Danışman: Yalçın Lüleci

Özet:

Din tarihsel süreç içinde toplumların kurucu unsurlarından biri olmuştur. Dinin diğer toplumsal kurumların işleyişini etkileme gücü olduğu bilinmektedir. Günümüzde de bu etki devam etmektedir. Medyatikleşme hem kitle iletişim araçlarının hem de yeni medya araçlarının oluşturduğu yapı olan medyanın diğer toplumsal kurumların içine sirayet eden etkisini açıklayan bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Bu durum medya ve din kurumları arasındaki ilişkide de kendisini göstermektedir. Televanjelizm, dinin medyatikleşmesi tartışmalarında din adamlarının medyada görünümleri ve medya kullanma pratiklerini açıklayan bir kavram olarak akademik literatürde uzun yıllardır tartışılan bir kavramdır. Bu çalışmada ulusal televizyon kanallarında dini içerikli programlar yapan ve medyayı dini yayma ve irşat pratikleri içinde merkezi bir konumda kullanan din adamları incelenmiştir. Çalışmada yöntem olarak betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Televanjelizmin ABD’deki tarihsel gelişimi örneklerle açıklanmış, Hindistan ve Mısır gibi ülkelerde faaliyet gösteren televanjelistlerin medya pratikleri televanjelizmin yerel örnekleri olarak irdelenmiştir. Türkiye’de devlet tekelinin ortadan kalkmasından sonra kurulan pek çok televizyon kanalıyla birlikte dini içerikler de televizyonda kendisine daha fazla yer bulmaya başlamıştır. Bu süreç Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren gelişen din ve medya ilişkisi açısından ele alınmıştır. Türkiye’de televizyon ve diğer medya araçlarını etkin bir şekilde kullanmalarıyla öne çıkan Nihat Hatipoğlu ve Adnan Oktar’ın televizyon pratikleri incelenmiştir. Sonuç olarak televanjelizm kavramı, medya araçlarını sıkça kullanan din adamlarının medya kullanım pratikleri açısından açıklayıcı bir kavram olarak önerilmiştir. -------------------- Religion has been one of the founding elements of societies in the historical process. It is known that religion has the power to influence the functioning of other social institutions. Today, this effect continues. Mediaization has emerged as a concept that explains the effect of media, which is the structure of both mass media and new media, into other social institutions. This situation shows itself in the relationship between the media and religious institutions. Televangelism is a concept that has been discussed in the academic literature for many years as a concept explaining the views of the clergy in the media and the practices of using the media in the debates on the mediation of religion. In this study, the clergy who make religious programs on national television channels and use the media in a central position in the dissemination and guidance practices are examined. Descriptive analysis was used as a method in this study. The historical development of televangelism in the United States is illustrated with examples, and the media practices of televangelists operating in countries such as India and Egypt are examined as local examples of televangelism. Through foundation of many television channels after the disappearance of the state monopoly in Turkey, religious contents have started to find more place for itself on television. This process has been dealt with in terms of the relationship between religion and media which has developed since the first years of the Republic. Nihat Hatipoglu and Adnan Oktar's television practices, who are prominent for their effective using of televison and other medium in Turkey, were examined. As a result, the concept of televangelism has been proposed as an explanatory concept in terms of the media usage practices of clergy who frequently use media tools.