Avrupa Birliği Hukukunda Lizbon Antlaşması’nın getirdiği yapısal değişiklikler ve genişleme sürecine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Akif Poroy

Danışman: SELAMİ KURAN

Özet:

Anahtar Kelimeler : Lizbon Antlaşması, Avrupa Birliği, Genişleme, Avrupa Birliği’nin Kurumları AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA LİZBON ANTLAŞMASI’NIN GETİRDİĞİ YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER VE GENİŞLEME SÜRECİNE ETKİSİ Resmi adı “Avrupa Birliği Antlaşması ve Avrupa Topluluğu’nu Kuran Antlaşmayı Tadil Eden Lizbon Antlaşması” olan Reform Antlaşması olarak da adlandırılan Lizbon Antlaşması, 13 Aralık 2007’de imzalanmış ve 01 Aralık 2009 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Lizbon Antlaşması, Avrupa Birliği’nin kurumlarında birçok önemli yapısal değişiklikler gerçekleştirmiştir. Bunların içinden en önemlisi Avrupa Topluluğu’nun Avrupa Birliği’yle birleştirilmesidir. Bunun yanında daha önce mevcut olmayan Daimi Zirve Başkanlığı ve Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilciliği de Lizbon Antlaşması ile oluşturulmuştur. Yine bu Antlaşma ile AB’nin kurumları, Zirve ve Avrupa Merkez Bankası’nın katılımıyla yediye yükseltilmiştir. Lizbon Antlaşması, Konseyde (AB Bakanlar Konseyi) temel karar alma yöntemi olarak nitelikli oy çokluğunu kabul etmiş ve nitelikli oy çokluğu kuralını da yeniden düzenlemiştir. Buna göre, üye ülkelerin en az %55’inin olumlu oy kullanması (yani en az 15 üye ülkenin evet oyu) ve bunların birlik toplam nüfusunun %65’ini temsil etmesi gerekmektedir. Doktora tez çalışmamızda Lizbon Antlaşması’nın AB Kurumlarında getirdiği yapısal değişiklikler değerlendirilecek ve bu değişikliklerin genelde genişleme sürecine, özelde ise Türkiye açısından etkisi incelenecektir. Keywords : Lisbon Treaty, European Union, Enlargement, European Union Institutions THE LISBON TREATYS’ ASPECTS TO THE EUROPEAN UNION INSTITUTIONS AND TO THE ENLARGEMENT IN THE FRAMEWORK OF THE EUROPEAN UNION LAW ABSTRACT The Lisbon Treaty, officially named “Treaty of Lisbon amending the Treaty on European Union and the Treaty establishing the European Community” which is also known as the Reform Treaty was signed on 13th December 2007 and entered into force on 01st December 2009. The Lisbon Treaty made vital changes in the European Union Institutions. The most significant change is the unification of the European Community with the European Union. Furthermore the permanent European Council Presidency and the High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy have been established with the Lisbon Treaty. With this Treaty the institutions of the European Union have increased to seven with the participation of Council of the European Union and European Central Bank. The Lisbon Treaty accepted qualified majority voting system in the Council and restructured such voting system. According to such voting system decisions are taken by 55% of the Member States (at least 15 member states shall vote yes) representing at least 65% of the Union’s population. In this Doctorate thesis the Lisbon Treaty and its aspects on the EU Institutions, the aspects on the EU enlargement and Turkey will be evaluated.