Behceti Seyyid İbrahim Efendi “Tarih-i Sülale-i Köprülü” : (transkripsiyon ve tahlil)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Fatih Gökçek

Danışman: RECEP AHISHALI

Özet:

Çalışmamızın konusunu müellifimiz Behcetî Seyyid İbrahim Efendi’nin Silsiteti’l-Âsafîyye Fî Devleti’l-Hâkāniyyeti’l-Osmâniyye isimli eserinin transkirpt ve tahlîli oluşturmaktadır. Müellifimiz eserinde, Osmanlı Devlet Teşkilatında Köprülü ailesinden görev yapan kişileri anlatmaktadır. Naima ve Raşid Târîhlerindeki Köprülü ailesinin etrafında geçen bilgilerin derlenmesiyle meydana getirilen eserde sırasıyla Köprülü Mehmed Paşa, Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Amca-zâde Hüseyin Paşa, Köprülü-zâde Numan Paşa, Köprülü-zâde Abdullah Paşa ve Köprülü-zâde Hâfız Ahmed Paşa (ölm.1769) anlatılmaktadır. Köprülü Mehmed Paşa ve Köprülü Fazıl Ahmed Paşa dönemlerindeki olaylar mufassal bir biçimde anlatılırken daha sonraki kişilerin dönemlerindeki hadiseler muhtasar bir şekilde anlatılmaktadır. Köprülü-zâde Numan Paşa’nın anlatıldığı bölüm orijinal bilgiler de içermektedir. Özellikle Numan Paşa’nın telif ettiği eserlerin isimlerinin verilmesi ve ölümüne düşürülen tarih kayıdlarının sunulması kültür tarihi açısından önemli bilgilerdir. Son bölümde ise müellifin hâmisi olan Köprülü-zâde Hâfız Ahmed Paşa (ölm.1769) anlatılmaktadır. Hâfız Ahmed Paşa’nın imamı olan Behcetî Seyyid İbrahim Efendi bu bölümde kendi gözlemlerine yer vererek Hâfız Ahmed Paşa’nın Niş’teki icraatlerini ve diğer mahallerdeki çalışmalarını anlatmaktadır. Eser Hafız Ahmed Paşa’nın yeni görev yeri olan Cidde Valiliğine gidişini içeren olaylarla bitmektedir. Osmanlı Tarihinde fasılalarla yaklaşık yüz yıl kadar süren Köprülü ailesinin tarihiyle ilgili olan bu eserin transkript ve tahlili sunularak dönemin tarihiyle ilgili olan bilgiler araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. ABSTRACT In this study, the work of Behcetî Seyyid İbrahim Efendi called Silsiteti’l- Âsafiyye Fî Devleti’l-Hâkāniyyeti’l-Osmâniye is reviewed. In the book, the author explains the people from Köprülü Family who are charged in the Otoman State Organization. The book is constituted by using the important information occured around the Köprülü Family in the time Na‘imâ and Raşid. Moreover, Köprülü Mehmed Paşa, Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Amca-zâde Hüseyin Paşa, Köprülü-zâde Numan Paşa, Köprülü-zâde Abdullah Paşa and Köprülü-zâde Hafız Ahmed Paşa (ölm.1769) have been mentioned respectively. While the periods of Köprülü Mehmed Paşa and Köprülü Fazıl Ahmed Paşa are explained at large, on the other hand, the others are explained shortly. The part in which Köprülü-zâde Numan Paşa takes place contains original data. Especially, representing the names of Numan Paşa’s Works and the historical records about his death are very important on behalf of cultural history. In the last part, Köprülü-zâde Hafız Ahmed Paşa is stated and Behcetî Seyyid İbrahim Efendi, who is the imam of Hafız Ahmed Paşa, explains the Works of Hafız Ahmed Paşa in Niş and in other places. The book ends with the events occuring during Hafız Ahmed Paşa’s Cidde Governorship way. In this study, the book about Köprülü Family, which lasted nearly a century with separations in the Otoman History, is examined and the data is represenred on behalf of the researchers. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ I ….III ABSTRACT IV KISALTMALAR V BİBLİYOGRAFYA VI GİRİŞ BEHCETÎ SEYYİD İBRAHİM EFENDİ VII A.HAYATI VII B-ESERİ IX a.Telif Sebebi ve Tarihi IX b. Muhtevâsı X c. Kaynakları XI METİN……………………………………………………………………………….. 1-326 Târîh-i Sülâle-i Köprülü'nün Fotokopisi ……………………………..…………... 327