Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İsmail Karsantık
Danışman: MÜNEVVER ÇETİN
Özet:Yükseköğretim yönetiminde etkili olan akademik liderlik uygulamaları ve akademik liderlerin, yükseköğretim kurumlarının küresel hale gelmesinde ve gelişiminde önemli olduğu görülmektedir. Yükseköğretim kurumlarının vizyonları doğrultusunda belirlenen hedeflere ulaşmada, etkililik ve verimliliklerinin artırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu doğrultuda yükseköğretim kültürü ve akademik kimliğin öne çıktığı görülmektedir. Yenilikçi, paylaşımcı ve akademik değerleri benimsemiş öğretim elemanlarının yetişmesinin yanı sıra gelişime açık yükseköğretim kurumlarının ortaya çıkmasında akademik liderlik ile beraber akademik kimlik gelişimi ve etkili bir yükseköğretim kültürünün oluşmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı, yükseköğretimde akademik liderlik, yükseköğretim kültürü ve akademik kimlik arasındaki ilişkileri belirlemektir. Bu genel amaç doğrultusunda araştırmanın nicel ve nitel boyutlarına yönelik aşağıdaki araştırma sorularına yanıt aranmıştır: • Öğretim elemanlarının akademik kimlik algısı, akademik liderlik algılarını anlamlı şekilde yordamakta mıdır? • Öğretim elemanlarının yükseköğretim kültürü algısı, akademik liderlik algılarını anlamlı şekilde yordamakta mıdır? • Öğretim elemanlarının akademik kimlik algısı, yükseköğretim kültürünü anlamlı şekilde yordamakta mıdır? • Öğretim elemanlarının akademik kimlik algılarının yükseköğretim kültürü algıları üzerinden akademik liderlik algılarını dolaylı ve anlamlı bir şekilde yordamakta mıdır? • Öğretim elemanlarının akademik kimlik, yükseköğretim kültürü ve akademik liderlik algıları arasında kurulan model anlamlı mıdır? • Öğretim elemanlarının akademik liderlik, akademik kimlik ve yükseköğretim kültürüne yönelik görüşleri nelerdir? Araştırmanın amacı doğrultusunda karma yöntem araştırma desenlerinden yakınsayan paralel karma desene göre tasarlanan araştırmanın nicel boyutuna Türkiye genelindeki eğitim fakültelerinde görev yapmakta olan 471 öğretim elemanı; nitel boyutuna ise 19 öğretim elemanı katılmıştır. Araştırmanın nicel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen Akademik Liderlik Ölçeği, Yükseköğretim Kültürü Ölçeği ve Akademik Kimlik Ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. Nitel verilerin toplanmasında ise araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde, yükseköğretimde akademik liderlik, yükseköğretim kültürü ve akademik kimlik arasındaki ilişkileri incelemek için AMOS programı aracılığıyla YEM (yapısal eşitlik modeli) kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın geçerliği ve güvenirliğinin sağlanması için gerekli önlemler alınmıştır. Araştırmanın nicel sonuçları akademik kimlik ve yükseköğretim kültürünün akademik liderlik algısının oluşumunda etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmanın nitel sonuçları ise akademik liderliğin yönetsel ve kültürel rol ile profesyonel gelişime katkı sağladığını göstermektedir. Öğretim elemanlarının akademik kimliğe yönelik görüşlerinin; mesleki tecrübelerin kariyer gelişimini yönlendirmesini, motivasyon kaynaklarını, unvanların getirdiği mesleki rolleri, kişisel tecrübeleri, sosyal yaşamı, meslektaş tutumlarını ve kurum kültürüne odaklandığı görülmektedir. Son olarak mevcut araştırma yükseköğretim kültürünün; kültürün bileşenleri, problem çözüm süreçleri, profesyonel gelişime katkısı, yazılı ve yazılı olmayan kuralları, karara katılımı, bölüm ve kariyer hedeflerinin ortaklığını kapsadığını göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda araştırmacılar ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Akademik liderlik, yükseköğretim kültürü, akademik kimlik, yükseköğretim yönetimi -------------------- Academic leadership practices and academic leaders that have a crucial role in higher education management are important in the globalization and development of higher education institutions. It is considered important to increase the effectiveness and efficiency of achieving the targets determined in line with the visions of higher education institutions. Higher education culture and academic identity are prominent in this direction. In addition to the training of academics who adopt innovative, sharing and academic values, academic leadership development as well as academic identity development and effective higher education culture are needed in the emergence of higher education institutions focusing on improvement. In this context, the purpose of the study is to determine the relationships between academic leadership, academic culture and academic identity in higher education. In response to this purpose, the following research questions related to the quantitative and qualitative dimensions of the study were responded: • Does the academic identity perceptions of academics significantly predict academic leadership perceptions? • Does the higher education culture perceptions of academics significantly predict the academic leadership perceptions? • Does the academic identity perceptions of academics significantly predict the higher education culture perceptions? • Does the academic identity perceptions of academics indirectly and significantly predict the academic leadership over higher education culture? • Is the model established between the academic identity, higher education culture and academic leadership perceptions of academics significant? • What are the opinions of academics regarding academic leadership, academic identity, and higher education culture? In accordance with the purpose, convergent parallel mixed method design was applied to the study whose quantitative dimension consisted of 471 academics while 19 faculty members participated in the qualitative dimension. The quantitative data of the study were collected through the Academic Leadership Scale, Higher Education Culture Scale and Academic Identity Scale developed by the researcher. To collect the qualitative data, semi-structured interview form developed by the researcher was utilized. In the analysis of quantitative data, SEM (structural equation model) was applied through AMOS program to examine the relationship between academic leadership, higher education culture and academic identity in higher education. Content analysis was used in the analysis of qualitative data. Necessary measures have been taken to ensure the validity and reliability of the research. The quantitative results of the study showed that academic identity and higher education culture are effective in the formation of academic leadership perception. The qualitative results of the study indicated that academic leadership contributed to professional development with administrative and cultural role. In addition, perceptions of the academics on academic identity reflected career development guided by academic experiences, motivation sources, professional roles coming up with the titles, personal experiences, social life, colleagues’ attitudes and the institutional culture. Finally, the present study demonstrated that higher education culture involved components of culture, problem solving processes, contribution to professional development, written and unwritten rules, participation in decision making process, and overlapping of department and career goals. Based on those results, suggestions for researchers and practitioners were presented. Keywords: Academic leadership, higher education culture, academic identity, higher education management.