Bankaların tüzel müşterileri segmentasyonunun, niteliksel ve niceliksel kümeleme analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUNA VARDAR

Danışman: AHMET METE ÇİLİNGİRTÜRK

Özet:

Bankaların temel işlevi, bir ekonomide fon fazlasına sahip olan kişi ve kurumlar ile fon ihtiyacı içinde olan kişi ve kurumlar arasında köprü görevi görmektir. Tarihte ilk bankacılık hizmetlerinin eski Sümer ve Babil’e kadar uzandığı sanılmaktadır. 19. yüzyılda ticaret sermayesinin gelişimi ve sanayi devrimi, banka sistemini büyük bir hızla geliştirmiş, bankaları parasal ilişkilerin odaklaştığı en önemli mali kurumlardan biri haline getirmiştir. Sermayenin uluslararasılaşmaya başlaması, uluslararası ekonomik ilişkileri hızlandırırken bankacılığa da uluslararası bir nitelik kazandırmıştır. Müşteri segmentasyonu, müşteri ihtiyaçlarını, dolayısıyla müşterilerin bir ürün veya hizmet alırken farklı alternatifler arasından nasıl karar verdiklerini anlamaya dayanmaktadır. Türk bankacılık sektöründe tüzel kişi müşteriler ana hatlarıyla 4 grupta incelenmektedir. Bu gruplar; Mikro İşletme Bankacılığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletme Bankacılığı, Ticari Bankacılık ve Kurumsal Bankacılık’tır. Bu çalışmada öncelikle dünyada ve Türkiye’deki bankacılık sistemine değinilmiş; Pazarlama, Hizmet Pazarlaması, Müşteri Segmentasyonu ve Bankacılıkta Müşteri Segmentasyonu kavramları açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonra Kümeleme Analizi ve Algoritmaları incelenmiştir. Uygulama bölümünde; Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankanın tüzel müşterileri arasından seçilmiş birimlerin finansal tablolarından alınan değerler ve niteliksel bazı özellikleri dahilinde 13 adet değişken düzenlenmiştir. Düzenlenen bu değişkenlerin yardımıyla, bankaların gerçek hayatta uyguladıkları segmentasyon ve Kümeleme Analizi kullanılarak elde edilen gruplama karşılaştırılmıştır. Bankaların temel işlevi, bir ekonomide fon fazlasına sahip olan kişi ve kurumlar ile fon ihtiyacı içinde olan kişi ve kurumlar arasında köprü görevi görmektir. Tarihte ilk bankacılık hizmetlerinin eski Sümer ve Babil’e kadar uzandığı sanılmaktadır. 19. yüzyılda ticaret sermayesinin gelişimi ve sanayi devrimi, banka sistemini büyük bir hızla geliştirmiş, bankaları parasal ilişkilerin odaklaştığı en önemli mali kurumlardan biri haline getirmiştir. Sermayenin uluslararasılaşmaya başlaması, uluslararası ekonomik ilişkileri hızlandırırken bankacılığa da uluslararası bir nitelik kazandırmıştır. Müşteri segmentasyonu, müşteri ihtiyaçlarını, dolayısıyla müşterilerin bir ürün veya hizmet alırken farklı alternatifler arasından nasıl karar verdiklerini anlamaya dayanmaktadır. Türk bankacılık sektöründe tüzel kişi müşteriler ana hatlarıyla 4 grupta incelenmektedir. Bu gruplar; Mikro İşletme Bankacılığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletme Bankacılığı, Ticari Bankacılık ve Kurumsal Bankacılık’tır. Bu çalışmada öncelikle dünyada ve Türkiye’deki bankacılık sistemine değinilmiş; Pazarlama, Hizmet Pazarlaması, Müşteri Segmentasyonu ve Bankacılıkta Müşteri Segmentasyonu kavramları açıklanmaya çalışılmıştır. Daha sonra Kümeleme Analizi ve Algoritmaları incelenmiştir. Uygulama bölümünde; Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankanın tüzel müşterileri arasından seçilmiş birimlerin finansal tablolarından alınan değerler ve niteliksel bazı özellikleri dahilinde 13 adet değişken düzenlenmiştir. Düzenlenen bu değişkenlerin yardımıyla, bankaların gerçek hayatta uyguladıkları segmentasyon ve Kümeleme Analizi kullanılarak elde edilen gruplama karşılaştırılmıştır. ABSTRACT The basic role of the banks is to function as the bridge between the individuals and the enterprises holding excess funds and the ones whom are in need of funds. The first banking sercives in the history is believed to be dated till ancient Sumerians and Babilyon. The improvement of commercial capital and the industrial revolution in 19 th century improved the banking system rapidly and made the banking system as one of the most important financial enterprises where monetary relations are concentrated. The start of the internationalization of the capital, not only accelarated international economic relations but also brought in an international attribute to banking system. Customer segmentation is relying on to understand the customer needs and consequently understand how the customers are making decisions between different alternatives when they are purchasing a product or a service. In Turkish banking system, legal person customers are analysed under mainly 4 groups. These groups are Micro Management Banking, Small to Medium size Management Banking, Commercial Banking and Corporate Banking. In this study, firstly the banking system in the world and in Turkey are mentionned about; Marketing, Service Marketing, Customer Segmentation and Costomer Segmentation in banking system is tried to be clarified. Subsequently Grouping Analysis and the Grouping Algorithims are analyzed. In the application section, some qualitative variables and some values which are taken from the financial tables of the selected units of the corporate customers of a bank functionning in Turkey are arranged 13 in quantity. By the help of these arranged variables, the grouping which is taken from the segmentation and Grouping Analysis that is used in real life banking is compared. ABSTRAIT Le principale rôle des banques c’est de fonctionner comme un pont entre les personnes morales et physiques ayant un besoin de fonds et les personnes morales et physiques possédant une quantité de fonds excessives. Les premiers services bancaires sont considérés commencés pendant l’époque du Royaume Babylone et l’époque des Sumer. Pendant le 19e siècle, l’accroissement du capital commercial et la révolution industrielle ont causé le développement du système bancaire en transformant les banques à des plus importants établissements financiers où les relations monétaires convergent. Le commencement de l’internationalisation du capital a accéléré les relations économiques et a fait gagner au systeme bancaire une qualité internationale. La segmentation clientèle se base sur la compréhension de la manière de décision des clients entre les divers alternatifs en achetant un service ou un produit. Les clients institutionnels du secteur bancaire en Turquie sont observés généralement sur 4 groupements. Ces groupements sont : Le système bancaire micro management, système bancaires pour les exploitations de petites et moyenne taille, système bancaires commerciales et le système bancaire institutionnel. Dans cette étude, il est mentionné tout d’abord du système bancaire mondiale et le système en Turquie; il est essayé d’expliquer les notions : Marketing, marketing des services, segmentation des clients et segmentation des clients dans le domaine bancaire. Puis il y a l’analyse du groupement et ces algorithmes. Dans la section d’application; il est arrangé 13 paramètres dans le cadre de quelques valeurs et qualités provenant des tableaux financiers des unités sélectionnés entre les clients institutionnels d’une banque ayant activité sociale en Turquie. Avec l’aide de ces paramètres, il est réalisé une comparaison entre la segmentation réelle faites par les banques et l’ensemble provenant de l’analyse de groupement.