Alvin plantinga’nın tanrı anlayışı

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kemal Batak

Danışman: İLHAN KUTLUER

Özet:

ALVİN PLANTİNGA’NIN TANRI ANLAYIŞI Alvin Plantinga geçen yüzyılın en önemli din felsefecilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Tezde ilk bölümde onun ontolojik argümana bakışı üzerine yoğunlaştım. Plantinga’ya göre klasik ontolojik argüman versiyonlarının bazı zaafları vardır. Bu nedenle o, modal mantığın S5 aksiyomunu esas alarak kendi ontolojik argümanını inşa eder. O, ontolojik argümanla teizmin doğruluğunu değil rasyonalitesini sağlamaya çalışır. Klasik doğal teolojinin katı hedefinden farklı olarak daha mütevazı bir hedefi olan Plantinga bu argümanında başarılı görünür. İkinci bölümde, onun teistik inanca delilci itiraza meydan okuyan görüşlerine ve klasik temelciliğe yönelik yıkıcı eleştirilerine yer verdim. O burada kısaca teistik inancın rasyonalitesi için delilin zorunlu olmadığını düşünür. Ona göre Tanrı inancı apaçık, değiştirilemez ve duyular için açık olan inançların yanı sıra hafıza inançları, a priori inançlar gibi temel olabilir. Tanrı inancı uygun koşullarda üretildiğinde gerekçelendirilmiştir ve bu nedenle rasyoneldir. Onun en meşhur görüşlerinden biri olan bu görüşe göre Tanrı inancı haklı temel olabilir. Plantinga burada bir kişinin epistemik ödevine karşı çıkmadığı, onları ihlal etmediği anlamında deontolojik rasyonaliteyi hedeflemektedir. Üçüncü bölümde klasik rasyonalite ve gerekçelendirme kavramlarını yetersiz bularak güvence kavramını kullanan Plantinga, Tanrı inancının ve Hristiyan inancının güvencelendiği bir bakış açısına sahiptir. Epistemik açıdan dışsalcı olan Plantinga Tanrı inancı için A/C Model’i, Hristiyan inancı/Tanrı’sı için Genişletilmiş A/C Model teklif eder. Bu epistemik güvence kuramına göre uygun bir çevrede tasarım planına göre doğru işleyen başarılı bir şekilde doğruyu hedefleyen bilişsel yetiler güvenilir inancı bize verirler. Bu epistemolojik kurama göre Tanrı inancı ve Hristiyan Tanrısı güvencelenmiştir. Plantinga’nın bu kuramının en önemli yönü Hristiyan inancını koşullu olarak doğru kabul etmesidir. Buna göre eğer Hristiyan inancı doğru ise güvencelenmiştir. ABSTRACT ALVİN PLANTİNGA’S VİEW OF GOD Alvin Plantinga is considered as one of the most important philosopher of religion, in the last century. In the first part of the thesis, I concentrate on his view of ontological argument. According to Plantinga the version of classical ontological argument have some faults. Thus he put forward his ontological argument based on S5 axiom of modal logic. He doesn’t want to reach the truth of theism but rationality of theism with ontological argument. Plantinga who has a more simple target which is different from the target of classical natural theology has been seen successful in his argument. In the second part, I mention his view of evidentialist objection to theistic belief and his destroying critics to classical foundationalism. In his critics he thinks that the evidence is not necessary for rationality of theism. According to him, belief in God can be basic such as self-evidence, incorrigible, evident to sense, memory beliefs, a priori beliefs. Belief in God is justified when it is produced in apropriate conditions, so it is rational. According to this view which is one of his most famous views, belief in God can be basic. Plantinga aims deontological rationality, which means one doesn’t refuse and reject epistemic duty. In the third part, Plantinga who uses warrant term finding the term of classical rationality and justification insufficient, has a view which is warranted belief in God and christian belief. Plantinga who is epistemic externalist puts forward A/C Model for belief in God, Extended A/C Model for Christian belief. According to theory of epistemic warrant a belief enjoys warrant when it is formed by properly functioning cognitive faculties in a congenial epistemic environment according to design plan successfully aimed at truth. Accoring to the epistemic theory belief in God and Christian God are warranted. The most important aspect of Plantinga’s theory is that he accepts Chrisitian belief true but on condition. Therefore if Chiristian belief is true it is warranted.