Yaşlı hastalarda ilaç uzlaşı programının oluşturulması ve olası ilaç kaynaklı sorunların değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Klinik Eczacılık Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYSU SELÇUK

Danışman: Mesut Sancar

Özet:

Yaşlı Hastalarda İlaç Uzlaşı Programının Oluşturulması ve Olası İlaç Kaynaklı Sorunların Değerlendirilmesi Aysu Selçuk, Danışmanı: Doç. Dr. Mesut Sancar, Klinik Eczacılık Anabilim Dalı Amaç: Yaşlı hastaların hastane yatışı sürecinde ilaç uzlaşı programının oluşturulması, uygulanması ve olası ilaç kaynaklı sorunların saptanarak sonuçların değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız, 24 Nisan - 25 Temmuz 2014 tarihleri arasında dahiliye servisine yatışı gerçekleşen, 65 yaş ve üzeri, evde en az bir ilaç kullanan hastalar ile retrospektif olarak gerçekleştirilmiştir. Hastaların evde kullandıkları ve hastanede başlanan ilaçları değerlendirilerek, varsa medikasyon hataları kaydedilmiştir. Hastaların hastanedeki ilaçları arasında Beers Kriterine göre potansiyel uygunsuz ilaç kullanımı tespit edilmiştir. Hastaların kullandığı yüksek riskli ilaçları ve ilaç kaynaklı sorunları belirlenerek listeler oluşturulmuştur. Değerlendirmelerin sonucu öneri olarak ilgili hekime yazılı olarak sunulmuş, hekimin kabul ve red oranları kaydedilmiştir. Bulgular: Çalışmaya katılan 133 hastanın (70 kadın, 63 erkek) yaş ortalaması 76.62 ± 8.12’dir. Hastaların %30.10’unun GFR hızı ≤30ml/dk’dır. Hastaların %66.00’sı kendi ilacını yardım almaksızın alabilmektedir. Hastaların %47.00’sinde hastane yatışıyla birlikte aldığı ilaç sayısında artış olmuştur. %91.00’inde polifarmasi, %41.40’inde ise hiperpolifarmasi tespit edilmiştir. Hastaların %38.35’inde önemli ilaç-ilaç etkileşimi saptanmıştır. Hastaların %19.50’si Beers kriterine göre potansiyal uygunsuz ilaç kullanmaktadır. Hastaların %77.40’ında başta düşük molekül ağırlıklı heparinler olmak üzere yüksek riskli ilaç kullanımı söz konusudur. Saptanmış olan 396 ilaç kaynaklı problemin yaygın nedeni ilacın hastanede başlanmamasıdır. 115 hastada saptanmış olan toplam 394 hatanın %88.32’si kasıtsız hata olarak değerlendirilmiştir. Tarafımızca yapılan önerilerin %85.60’ı ilgili hekim tarafından kabul edilebilir bulunmuştur. Sonuç: Ezacıların uygulayacağı ilaç uzlaşı programı ile yaşlı hastalarda uygunsuz ilaç kullanımı ve ilaç kaynaklı problemlerin azaltılabileceğini ve ilaç hatalarının önlenebileceğini düşünmekteyiz. Anahtar Sözcükler: ilaç uzlaşısı, geriatri, ilaçla ilgili sorunlar, ilaç hataları, eczacı SUMMARY Implementation of Medication Reconciliation and Medication Review Services Conducted by Pharmacist in Hospitalized Elderly Patients Aysu Selçuk, Supervisor: Doç. Dr. Mesut Sancar, Department of Clinical Pharmacy Aim: The aim of the study is to implement medication reconciliation service conducted by pharmacist at admission to hospital and retrospectively drive medication review to detect possible drug related problems (DRPs) in hospitalized elderly patients. Methods: This study was conducted in internal medicine ward between April 24 and July 25, 2014. Patients hospitalized with any reason were eligible if they were 65 years or older, utilized chronically at least one medication. Potentially inappropriate medication (PIM) and DRPs were investigated. Results: A total of 133 patients (mean age, 76.62 ± 8.12 years; 70 female/63 male) included in the study. Estimated GFR was found ≤30mL/min in 30.10% of them. 66.00% of the patients did not take any support for medication utilization. The number of medication usage was increased in 47.00% of them after hospitalized. Of them, 91.00% were exposed to polypharmacy and 41.40% of patients were exposed to hyperpolypharmacy. PIM was found in 19.50% of them. High-risk medication was found in 77.40% of them and low-molecular-weight-heparin was found the most common medication. A total of 396 DRPs were determined and the most frequently determined is drug not taken/administered at all. It was determined clinically significant drug-drug interactions in 38.35% of them. 88.32% of 394 medication discrepancies were found as unintended discrepancies among 115 patients. Acceptance rate of pharmacist’s recommendation was found as 85.60%. Conclusion: It was found that DRPs and PIM at admission would be prevented by medication reconciliation and review services driven by pharmacists. Key Words: medication reconciliation, geriatric, drug related problems, medication discrepancies, pharmacist