Bu araştırmada “ortaöğretim tarih ders kitaplarında değer aktarım yaklaşımları nelerdir ?” sorusuna yanıt aranmıştır. Bu bakımdan öncelikli olarak değer kavramı üzerinde literatür çalışması yapılmış ve öyle ki değerin, bireyin amaçları ve ihtiyaçları doğrultusunda olguya yüklediği belirli nitelik ve anlamlar ile belirlenen tavır ve davranışlar olduğu anlaşılmıştır. Nitekim değer, bireyin kendi tercihlerine bağlı olarak sergilediği davranışlarına kaynaklık etmesinin yanında, davranışları yargılamayı sağlayacak anlayışları da beraberinde getirmektedir. Bu bakımdan mikro alanda birey merkezli olmasının yanında makro alanda toplumsal yapıyı şekillendiren unsurların başında gelmektedir. Çağın insan becerileri üzerinde yapmış olduğu değişim ve dönüşüm tartışmasız değerler üzerinde de kendini göstermiş, zamanın tinine uygun olarak toplumun hangi değerlere sahip bireyler yetiştirilmesi konusunda karar vermesi, değerlere ve değer eğitimine özel bir anlam yüklemiştir. Belirli değerlerin kasıtlı uygulamalarla öğretilmesindeki hedefin ise, ahlaki değerlere sahip karakterli bireyler yetiştirmek olduğu görülmüştür. Bu bağlamda hikayeler, biyografiler, kitabeler gibi en uygun araçsal alt yapıya sahip olan tarih dersleri ile değer aktarımı arasında, genel olarak kimlik tanımı ve makbul vatandaş yetiştirme şeklinde tanımlanabilecek bir ilişkinin varlığı söz konusudur.

Araştırmaya konu olan değerler ve değer aktarım yaklaşımlarının neler olduğu sorusundan hareketle olgunun nasıl meydana geldiğini ortaya çıkarmak için bulguları betimlemek veya temalar meydana getirmeyi kolaylaştırmak için durum çalışması tercih edilmiştir. Araştırmanın amacı ise ortaöğretim tarih ders kitaplarında değer aktarım yaklaşımlarının neler olduğunu belirlemek ve uygulanan müfredat ile nasıl bir ilişki içerisinde olduğunu ortaya koymaktır. Ayrıca bu araştırmayı önemli kılan husus, öğretim programında yer alan değerler ile ders kitabında yer alan değerlerin örtüşüp örtüşmediğinin yanı sıra öğretim programında belirli olmayan değer aktarım yaklaşımlarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaçla hedeflenen bilgileri elde etmek için doküman incelemesi veri toplama yöntemi olarak tercih edilerek, 9, 10, 11. sınıf tarih ders kitapları ile 12. sınıf T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük ders kitaplarında mevcut değerler ve değer aktarım yaklaşımlarının neler olduğu incelenmiştir.

Bu bağlamda ders kitaplarında yer alan değerler, öğretim programında belirtilen kök değerler ve bağlantılı diğer değerler, öncelikli olarak nitel veri analizi yöntemlerinden ilki olan betimsel analiz sürecinden geçirilerek, değerler ve değer aktarım yaklaşımları tespit edilmiştir. Ardından daha derin bir inceleme sürecine girilerek, içerik analizinde değerler ile aktarım yöntemlerinin ifade ettikleri anlam, amaç ve işlevleri hakkında değerlendirmeler yapılmıştır.

Sonuç olarak 9, 10, 11. sınıf tarih ders kitapları ile 12. sınıf T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük ders kitabında yer alan kök değerlerin ve diğer değerlerin daha çok evrensel ve geleneksel anlayış odaklı karakter eğitiminde yer alan değerlerden meydana geldiği gözlenmiştir. Mevcut değerlerin aktarımda kullanılan yöntemin birçok değerin doğrudan öğrenciye aktarıldığı, değerleri telkin etmek veya aşılamak yönteminin en sık başvurulan yöntem olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca oku – yorum bölümleri oluşturularak öğrencinin metinleri değerlendirme ve analiz etmeleri istenmesi değer analizi yönteminin de tercih edildiğini göstermektedir.