Elektrik enerjisi üreten işletmelerde muhasebe organizasyonu ve maliyet sistemi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hakkı Fındık

Danışman: SİNAN ASLAN

Özet:

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETEN İŞLETMELERDE MUHASEBE ORGANİZASYONU VE MALİYET SİSTEMİ Elektrik enerjisi sadece tüketiciler için nihai ürün olarak değil, aynı zamanda üretim işletmelerinde olmazsa olmaz girdiler arasında yer almaktadır. Yakın zamanlara kadar elektrik enerjisi üretimi kamu görevi olarak görülmekteyken, günümüzde daha çok özel sektör faaliyetleri ile üretim gerçekleştirilmektedir. Birincil enerji kaynaklarının kullanılması yoluyla elde edilen elektrik enerjisi stoklanamamakta, üretim ve tüketim eşzamanlı olarak dengede tutulmaktadır. Elektrik enerjisi üreten işletmelerin muhasebe organizasyonu ve maliyet sisteminin etkin bir şekilde kurulması, muhasebe bilgilerinin güvenilirliğini artıracak, hata ve düzensizlikleri önleyecektir. Bu çalışmada, elektrik enerjisi üreten işletmelerin muhasebe organizasyon yapılarının oluşturulması personel organizasyonu, belge düzeni, defter ve kayıt düzeni, hesap planı ve finansal raporlama açısından incelenmiştir. Envanter ve değerleme işlemleri VUK ve TMS/TFRS’ye göre ayrıntılı olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Elektrik enerjisi piyasasında “maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması” geçerli olduğundan, bu işletmelerde uygulanması gereken maliyet sistemi ilgili düzenlemeler ışığında açıklanmıştır. Doğal gazı yakıt olarak kullanan elektrik enerjisi üreten işletme baz alınarak muhasebe ve maliyet uygulaması yapılmış, KGK tarafından açıklanan TMS/TFRS’ye uygun finansal raporlama sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Elektrik Enerjisi, Muhasebe Organizasyonu, Maliyet Sistemi, Envanter ve Değerleme, Finansal Raporlama. ABSTRACT ACCOUNTING ORGANIZATION AND COST SYSTEM AT ENTERPRISES GENERATING ELECTRICITY POWER Electricity power is used not only by consumers as an end product but also by production companies as an indispensable input. Until recently electricity power was considered as a duty of the state; but today it is mostly produced by private sector activities. Electricity power produced with the use of primary energy sources can not be stored and because of that production and consumption is balanced contemporaneously. Founding accounting organization and cost system of companies produce electricity power in an effective way, will increase the safety level of accounting information and prevent errors and irregularities. In this study, founding of accounting organizations of companies produce electricity power is studied in the context of personnel organization, documentation setting, booking and record settings, accounts chart, and financial reporting. Inventory and valuation principles are explained according to Tax Procedure Law and Turkish Accounting Standards/Turkish Financial Reporting Standards. Because in the market of electricity power, “mechanism of cost based pricing” is valid, cost system that should be used in these companies is explained in the light of related regulations. Application of accounting and cost is practiced based on a company that produce electricity power by using natural gas as fuel and financial reporting appropriate to TAS/TFRS and announced by Public Oversight is submitted. Keywords: Electricity Power, Accounting Organization, Cost System, Inventory and Valuation, Financial Reporting.