3 BOYUTLU YAZICILARIN TASARIMCI-KULLANICI İLİŞKİSİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLERİN KİŞİSELLEŞTİRİLMESİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PELİN ÖZTÜRK

Danışman: Erkut Eryayar

Özet:


Bu çalışmada birinci sanayi devrimi ile başlayıp içinde bulunduğumuz dördüncü sanayi devrimine kadar gelişen teknolojilerin endüstriyel ürün tasarım ve kullanım süreçlerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu etkileşimin ürün kişiselleştirme kavramı bağlamında kullanıcıların davranışlarını nasıl etkilediği ise 3 boyutlu yazıcıların kullanımı özelinde değerlendirilmiştir.


Sanayinin Gelişimi ve Tasarıma Etkileri başlıklı bölümde birinci, ikinci ve üçüncü sanayi devrimlerinin gelişim süreçlerinden bahsedilmiştir. Aynı zamanda bu dönemlerde yaşanan gelişmeler ışığında doğan ve ürün tasarımına etkisi olan tasarım akımları incelenmiştir.


Dördüncü Sanayi Devrimi başlıklı bölümde günümüzde yaşamakta olduğumuz sanayi devrimini tetikleyen unsurlar açıklanmıştır. Bu tetikleyici unsurlardan bu çalışmanın esas konusu olan 3 boyutlu yazıcılar, çeşitleri ve çalışma prensipleri detaylandırılmıştır.


Maker Hareketi bölümünde ise dördüncü sanayi devriminin beraberinde getirdiği bir akım olarak nitelendirilen ve anlayışları kendi imkanları ile onarmak, üretmek ve icat etmek olan hobiciler, zanaatkarlar ve yenilikçilerin liderlik ettiği maker yani “yapıcı” hareketi incelenmiştir.


Endüstri Ürünleri Tasarımcısı ve Kullanıcı İlişkisi bölümünde 3 boyutlu yazıcıların tasarımcı ve kullanıcı kapsamında değerlendirilebilmesi adına endüstri ürünleri tasarımcısı ve kullanıcı kavramları irdelenmiş ve sanayi devrimi öncesi ve sonrası ürün tasarım süreci detaylandırılmıştır.


Kişiselleştirme bölümünde kişi, eşya ve kişiselleştirme kavramları irdelenmiş, bireysel kişiselleştirme ve kitlesel kişiselleştirme üzerinde durularak kullanıcıların ürün kişiselleştirme motivasyonu açıklanmıştır. Bu bölümde ayrıca 3 boyutlu yazıcılar aracılığı ile yapılan kişiselleştirme örnekleri derlenmiştir.


Sonuç ve Değerlendirmeler bölümünde ise öncelikle önceki bölümlerde açıklanan kavramlar ve olgular doğrultusunda kişiselleştirme amaçlı kullanıcı katılımı analizi yapılmıştır. Kullanıcıların 3 boyutlu yazıcılar ile tasarım ve üretim döngüsüne nasıl dahil olduğu aktarılmıştır. Endüstri ürünleri tasarımcısının 3 boyutlu yazıcılar aracılığı ile kişiselleştirme bağlamında ürün tasarım sürecine dahil olması ile ilgili incelikler tartışılmıştır. Ayrıca bu bölümde, kullanımı yaygınlaşan 3 boyutlu yazıcılar ve gittikçe önem kazanan maker hareketinin kitlesel üretimin zanaat üretimine dönüşüne katkıları üzerinde durulmuştur.


Anahtar Kelimeler: Dördüncü Sanayi Devrimi, Maker Hareketi, 3 Boyutlu Yazıcı, Kişiselleştirme, Bireysel Kişiselleştirme, Kitlesel Kişiselleştirme, Tasarım Süreci.