Beden eğitimi öğretmenlerinin kritik ve analitik düşünme becerilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HİDAYET SUHA YÜKSEL

Danışman: Semih Yılmaz

Özet:

Bu çalışmanın amacı beden eğitimi öğretmenlerinin kritik düşünme düzeylerini saptamak ve yaşa, cinsiyete, çalışılan kuruma, okul türüne, ilçelere ve eğitim düzeylerine göre karşılaştırmaktır.Araştırmanın çalışma evrenini 2009–2010 ve 2010–2011 eğitim-öğretim yılında İstanbul’un Ümraniye, Üsküdar, Çekmeköy ve Fatih ilçesi başta olmak üzere çeşitli ilçelerinde görev yapmakta olan 188 beden eğitimi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmayla ilgili veriler Amerikan Felsefe Derneği’nin 1990 yılında gerçekleştirdiği Delphi projesi sonunda ortaya çıkan ve Facione ve Facione (1992) tarafından geliştirilen, özgün biçimi 76 sorudan ve yedi alt ölçekten oluşan, ancak Kökdemir(2003) tarafından Türkçeye çevrilerek, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapıldıktan sonra, altı alt ölçekten ve toplam 51 maddeden oluşan “California Eleştirel Düşünme Eğilimler Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır. Analizler için SPSS 14 programı kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda beden eğitimi öğretmenlerinin kritik düşünme eğilimlerinin düşük düzeyde olduğu bulunmuştur. Beden eğitimi öğretmenlerinin meraklılık ve kendine güven alt boyutlarında seviyeleri olumlu yönde olduğu analitiklik, doğruyu arama, sistematiklik ve açık fikirlilik alt boyutlarında düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.Yaşa göre eleştirel düşünme eğilimleri düzeyleri baktığımızda anlamlı bir farklılaşma olduğu ortaya çıkmıştır. Bu farklılaşmanın 22-30 yaş aralığındaki beden eğitimi öğretmenlerinin 31-40 ve özellikle 41-50 yaş grubuna göre daha düşük seviyede eleştirel düşünme eğilimine sahip olmasından kaynaklandığı görülmektedir. Alt boyutlara bakıldığında da tüm yaş gruplarının kendine güven ve meraklılık alt boyutunda eleştirel düşünme eğilimlerinin olumlu yönde olduğu diğer boyutlarda düşük yönde olduğu tespit edilmiştir.Cinsiyete, ilçelere, kurum türüne ve okul türüne göre eleştirel düşünme düzeylerine bakıldığında anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir. Alt boyutlarda meraklılık ve kendine güven ilçelere göre dağılım hariç olumlu yönde çıkarken diğer boyutlar düşük düzeyde çıkmıştır. İlçelere göre dağılımda Çekmeköy’de çalışan beden eğitimi öğretmenlerinin kendine güven alt boyutunda da düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir.Eğitim düzeylerine göre incelendiğinde lisansüstü eğitim gören beden eğitimi öğretmenlerinin eleştirel düşünme seviyelerinin lisans düzeyine göre daha yüksek olduğu ve bu farklılığın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Lisansüstü eğitim görenlerin toplamı 240’ın üstündedir ve bu da olumlu yönde eleştirel düşünme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Alt boyutlarda yine meraklılık ve kendine güven olumlu yöndeyken diğer boyutlar düşük düzeydedir. Anahtar Kelimeler: Kritik düşünme, kritik düşünme eğilimi, beden eğitimi öğretmeni ABSTRACT The purpose of this study is to determine the critical thinking levels of physical education teachers and make comparisons on the basis of the variables age, gender, the institution they work for, type of the school and educational status. The population of the study is comprised of 188 physical education teachers working for various schools located in certain districts of İstanbul, mainly Ümraniye, Üskudar, Çekmekoy and Fatih, during the Educational Years 2009-2010 and 2010-2011. The data for the study were collected through “The California Critical Thinking Disposition Inventory”, which ensued from the Delphi project conducted by American Philosophical Society in 1990 and was improved by Facione and Facione (1992). The inventory originally contained 76 questions and 7 sub-scales. It was translated into Turkish by Kokdemir (1992) and included 6 sub-scales and 51 items following the validity and reliability studies. SPSS 14 was employed for analyses. The analyses concluded that physical education teachers had a low level of disposition towards critical thinking. They experienced a positive level in the sub-dimensions “curiosity” and “self-confidence” whereas they scored at a low level in the sub-dimensions “being analytical, seeking for the truth, being systematic and being broadminded”. It was discovered that critical thinking levels varied significantly depending on age. The physical education teachers aged between 22 and 30 had lower critical thinking levels than those between 31 and 40 and especially between 41 and 50. An overview of the sub-dimensions indicated that all of the age groups had a positive disposition towards critical thinking in the sub-dimensions “self-confidence” and “curiosity” but a negative one in the other dimensions. No significant variation was observed in critical thinking levels depending on gender, districts, type of the institution and type of the school. The scores in the sub-dimensions “curiosity” and “self-evidence” were positive, except for the distribution by districts, whereas those in the other sub-dimensions were at a low level. Furthermore, it was ascertained that those physical education teachers working in Cekmekoy had a low score in “self-confidence”. It was observed that those physical education teachers who attended a postgraduate program had a significantly higher critical thinking level when compared to those who did not. The mean score of the former group was above 240, which suggested that they had a positive disposition towards critical thinking. As for the sub-dimensions, the scores in “curiosity” and “self-evidence” were positive whereas those in the others were at a low level. Key words: Critical thinking, disposition towards critical thinking, physical education teachers.