Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sezin Süer
Danışman: MÜNEVVER ÇETİN
Özet:Global bazda, hacmi trilyon dolarlarla ifade edilen özel kesim tahvillerinin Türkiye’de derin bir piyasası bulunmamaktadır. Hisse senedi halka arzlarıyla ya da kamu kağıtlarıyla karşılaştırıldığında, özel kesimce yapılan tahvil ihraçları önemsenecek seviyelerde değildir. Bunda genel ekonomik konjonktürün etkisi olduğunu da söyleyebiliriz, özel kesim ile kamu kesimi arasındaki kaynak paylaşımında kamu kağıtları lehine oluşmuş fiili durumun etkisinden de bahsedebiliriz. Tahvil piyasasının gelişimi için geçmişteki en büyük engel, yüksek enflasyon ve faiz oranlarının varlığı olmuştur. ABSTRACT In comparison to significance of global indicators corporate bonds in Turkey do not have a developed market. When compared to common stock and government bonds, corporate bond issues remain at an insignificant level. Macro-economic indicators can potentially affect this result and also government issues have an advantage against private sector in terms of resource sharing. The biggest obstacle against the development of corporate bonds was existence of high inflation and interest rates. Whereas government bonds and T-bills were tax exempt, financial costs associated with corporate bonds resulted in difficulties with issues. As of 2004, the ratio of corporate bond stock against GDP was %22, in Euro zone %10,9, in Japan %16,9 and in Turkey %0. It is expected that with the change in law number 5281, bond issues will be easier. Under the regulation, taxation for various financial instruments will be equalized and taxation is targeted to be done from its source. The aim has been to simplify the system and standardize the taxation of financial income. When the regulation regarding applying tax at %0 for government bond income and corporate bond income %10 withholding tax has been changed, corporate bond market which was inactive since 1994 is expected to be activated. The existence of bond markets can have impact on transparency of corporations, institutionalization, and rating mechanisms as well as decrease on financing costs. When capital markets gain depth and interest rates decrease, it will be possible for private sector to issue bonds as a financing alternative. Hazine tarafından ihraç edilen devlet tahvili ve Hazine bonolarına vergi istisnası ve sıfır oranlı stopaj olanağı tanınırken, özel sektör tarafından ihraç edilen finansman bonosu ve anonim şirket tahvillerine ciddi mali yükümlülükler getirilmiş olması özel sektörün tahvil ihracını fiilen olanaksız kılmıştır. Nitekim 2004 yılı sonu itibarıyla, ABD’de şirket tahvil stoklarının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 22, eoru bölgesinde yüzde 10.9, Japonya’da yüzde 16.9 iken Türkiye’de yüzde 0 olmuştur. 5281 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin 01. 01. 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi ile birlikte, tahvil ihracı mevcut duruma göre nispeten daha kolay olacaktır. Bu düzenleme ile çeşitli finansal araçlardan sağlanan gelirlerin aynı oranda ve kaynakta vergilenmesi hedeflenmiş, söz konusu vergilendirmenin ticari faaliyetlere dahil olmayan gelirler için nihai vergilendirme olması öngörülmüştür. Bu düzenleme esasen bir taraftan sistemin basitleştirilmesini, diğer taraftan ise finansal yatırım gelirlerinin vergilendirilmesinde yeknesaklık sağlamayı amaçlamıştır. Hazine kağıtlarına sıfır, özel sektör tahvillerine yüzde 10 stopaj uygulamasının sona ermesiyle 1994'ten beri vergi yükünden dolayı bitmiş olan özel sektör tahvil piyasasının canlandırılması hedeflenmiştir. Tahvil piyasasının varlığı şirketlerin seffaflaşmasını, kurumsallaşmasını, rating almalarını, finasman maliyetlerini düşürmelerini sağlayabilir. Sermaye piyasaları derinlik kazandıkça ve yüksek faiz seviyeleri geriledikçe özel sektörün yurt içi piyasalarda tahvil ihraç ederek borçlanma alternatifini seçmesi muhtemeldir.