İbn Ebî Şeybe'nin Kitâbü'l-Edeb'i ile Buhârî'nin el-Edebü'l-Müfred'inin mukayesesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAGYNBEK KOZUEV

Danışman: Aynur Uraler

Özet:

Çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında çalışmanın yöntemi, araştırmanın sınırları, kaynaklar, araştırmanın konusu ve amacı belirtilmiştir. Birinci bölümde iki musannifin yaşadığı h. II ve III asırlardaki siyâsî, ilmî durum ve sosyal hayat genel olarak anlatılmıştır. Musanniflerin hayatı, ilmî şahsiyeti, hadîs ilmindeki yeri ve hoca talebe ilişkisi de bu bölümde ele alınmıştır. İkinci bölümde İbn Ebî Şeybe’nin el-Musannef’inin kısaca tanıtımı yapılmış ve el-Musannef’teki Edeb bölümü ele alınmıştır. Aynı şekilde İbn Ebî Şeybe’nin müstakil Kitâbü’l-Edeb’i incelenmiştir. Devamında Edeb bölümü ile Kitâbü’l-Edeb’in bâblar, isnad, metin ve muhtevâ açısından mukayesesi yapılmıştır. Aynı uygulama Buhârî’nin Sahîh’i, Sahîh’teki Edeb bölümü ve el-Edebü’l-müfred’i üzerinde yapılmıştır. Devamında Edeb bölümüyle el-Edebü’l-müfred bâblar, isnad, metin ve muhtevâ açısında mukayeseye edilmiştir. Üçüncü bölümde Kitâbü’l-Edeb ile el-Edebü’l-müfred’in bâblar, isnad, metin ve muhteva açısından karşılaştırılmıştır. Eserlerin farklı hacimde olması dolayısıyla mukayesede Kitâbü’l-Edeb esas alınmıştır. Mukayese ağırlıklı olarak iki musannifin benzer mevzuları ele alırken uyguladığı metotlar üzerinde yapılmıştır. ABSTRACT This study includintroductiones an introduction and three chapters. The method, sources, subject, aim and limits of the study is presented in the . Political, social and scientific (educational) situation of the second and third century after hegira is explained in the first chapter because both of the authors lived during these centuries. Life, scientific career, student- teacher relations of them is also explained in this chapter in addition to their position in the science of hadith. Ibn Abı Shaybah’s al-Musannaf is shortly explained in the second chapter and the chapter of al-Adab in al-Musannaf is analyzed. Similarly, Ibn Abı Shaybah’s seperate book, Kitâbu’l-Adab, is also analyzed. The chapter of al-Adab is compared to Kitâbu’l-Adab according to babs (chapters), sanad (chain), matn (text) and content after that. The same process is also applied to Bukhari’s al-Sahih, the chapter of al-Adab of al-Sahih and al-Adab al-Mufrad. Kitâbu’l-Adab and al-Adab al-Mufrad is compared according to babs (chapters), sanad (chain), matn (text) and content after that. Because al-Adab al-Mufrad has much more pages than Kitâbu’l-Adab, it has been accepted as the basic book and Kitâbu’l-Adab has been compared with it. Differences and similarities in both of these authors’ methodology while evaluating similar subjects are shown.